Close

06/09/2019

Temel aydınlatma bilgisi: Resmin Oluşması; Gölge – Fotoğraf

Metin: Prof. Gero Canzler

Gölge

Örnek obje, alanı, kökü ve tepesi olan bir ağaç. Her üzerine ışık tutulan cisim gibi, her noktasından her istikamete doğru ışınları yansıtır ve bunlar her noktadan görülebilir. Üzerinin kapatılmış olması ve çok büyük mesafeler hariç. Bu tür bir obje öncelikle birçok ışık görüntüleri sunar ancak resmini vermez. Resim iki koşulun sağlanması ile ortaya çıkar: Projeksiyon yönü ve projeksiyon alanı. Güneş dünyaya pratik olarak paralel ışık gönderir, dünya her zaman projeksiyon alanı olarak görev yapar. Özel durum olan yatay ışınları olduğunu ve bir de yine buna göre yatay duran bir cephemiz olduğunu varsayalım. Bu durumda cephe üzerinde ağacın 1:1 resmi oluşur. Ancak gölge, sadece çevresel çizgiler oluşturur ve renkleri vermez.

Delikli kamera

Objenin tarafında, ortasına küçük bir delik ve objenin bakış yönünde arka taraf olarak bir mat cam (difüz cam veya ışık geçirgen kağıt) bulunan bir kutuyu yönlendirdiğimizde, mat cam üzerinde dışarıdan görülebilir ve ters konumlu, renkli, çevresel çizgilerinin içinde de ayrıntıları olan bir görüntü elde edilir. Resmin netliği, objenin mesafesi ile artar ve deliğin büyüklüğü ile azalır.

Kamera

Delikli kamera ile fotoğraflar oluşturulabilir, ancak resmin netliği ve ışık gücü teknik açıdan sınırlıdır. Gerekli ışığı (üçayak olmadan ekspozisyon süresi) deliği büyütmek suretiyle elde ederiz. Resmin daha net olması ise, ışınların demetlenmesi ile sağlanır. En bilinen optik yapı taşı lensdir, burada bikonkav lens kullanılmıştır. Aynı zamanda büyüteç olarak da bilinir. Eksenine paralel olarak giren ışığı karşı tarafta, büyüteç noktasındaki bir noktaya yönlendirir. Belli bir obje noktasındaki iki ışın kesiştiğinde, netlik ayarı yapılmış olan resmin mesafesi bulunur: ortadaki noktasal ışın ve eksene paralel ışın, lens üzerinden büyüteçe yönlendirilir. Netlik ayarı sadece belli bir mesafe için geçerlidir.

Netlik ayarı

Fotoğraf çekerken, netlik ayarı yapılarak, mekanın gereksiz değişimlere uğraması engellenir. Bunun için iki olanak vardır: Lens kaydırılır veya şekli değiştirilir. Lensi kaydırma yöntemi fotoğraf makinalarında uygulanan mesafe ayarıdır. Aynı teknik bazı balık ve kafadanbacaklılarda da bulunur. Lensin şekil değiştirmesi ile netlik ayarı bazı memelilerin ve insan gözünde görülen tekniktir. Tek bir optik yapı taşı kenar alanlarda geometrik ve renk hataları gösterdiğinden, foto objeleri birçok lensten oluşur.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir