Close

02/01/2015

Renk Spektrumu ve Işık Kaynakları

Spektrum4Fotografik renk sıcaklığı fizikte ve kolorimetrede kullanılan renk sıcaklığından farklıdır.
Fizikte ve kolorimetrede de kullanıldığı gibi renk sıcaklığı, ideal siyah bir gövdede aynı renk ışığının emilebileceği ve böylece ışığın ölçümlenebileceği bir ısıyı kast eder. Bir ışık kaynağının renk sıcaklığını ölçerken, birçok ölçüm metodu ışık kaynağının devamlı spektral bir güç dağılımına sahip olduğunu varsayar. Devamlı olmayan ışık kaynaklarının ölçümü spektrumun doğası gereği komplikedir.

Aşağıdaki resim; solda, güneş ışığı için spektral güç dağılımlarını ve sağda ise tipik bir flüoresan lambasının spektrumunu gösteriyor.

Spektrum1Gün ışığının spektrumunun nasıl devamlı olduğuna dikkat edin. Buna karşın tek düze değil ve 300 ile 700 nano metre arasında. Füoresan lambanın spektrumu ise aynı frekans oranında yine tek düze olmamasına rağmen; 425, 525 ve derken 550 nano metre olmak üzere büyük enerji yükselişleri gösterir ve sonra en sonuncu 550 nm’ye düşer. Bu devamlı olmayan ışık kaynaklarının tipik bir özelliğidir. Devamlı olmayan kaynaklardan bir diğeri, aşağıdaki figürde de gösterilen, metal halide lambalar ve dar bantlı flüoresan lambalardır.

Renkli film genellikle 3 katmandan oluşur. Birinci katman mavi ışığa duyarlıdır, diğeri yeşile, öbürü ise kırmızıya. Farklı oranların içinde RGB’yi birleştirmek spektrumda farklı renkler yaratır. Buna rağmen, ışık kaynaklarının farklı tipleri insan gözüne aynı gibi görünebilir. Yine de, RGB özellikleri kıyaslanacak olursa bu kaynakların her biri bir diğerinden farklıdır. Sonuç olarak, aynı filmi kullanarak ortaya çıkan farklı ışık, yeniden üretilmiş renge neden olacaktır. Renk filmi, RGB hassasiyeti farklı olan ışık kaynakları altında doğru renkler üretmek üzere tasarlanmıştır. Örneğin gün ışığı filmi fotografik gün ışığı altında doğru renkleri yeniden üretmek için tasarlanmıştır. Tungsten film ise A ve B tipi olarak iki gruba ayrılır. A tipi yansıtıcı lambaların altında kullanılmak üzere tasarlanmışken B tipi stüdyo lambalarıyla kullanılmak üzere üretilmiştir.

Düzgün renk dengesi filtresine karar vermek için renk ölçüm cihazına gereksinim vardır. Renk ölçüm cihazları genellikle iki sensöre sahiptir. Bunların biri kırmızı diğer mavi ışık içindir. Mavi/kırmızı oranı da, belirli film-ışık kombinasyonları için, yine doğru ışık dengesi (LB) filtresini belirleyecektir. Buna rağmen, renk dengesi için var olan ışığı ölçmenin en doğru yolu; kırmızı, mavi ve yeşile duyarlı üçlü renk sensörü kullanmaktır. İkili renk ölçüm cihazı sadece iki rengi ölçecektir. Bu ölçüm cihazları gün ışığı için son derece mükemmel bir şekilde kullanılabilir. Ancak flüoresan ışık kaynakları için aynı doğrulukta ölçümleme vermeyecektir. Bunun nedeni flüoresan kaynaklar hem LB hem de renk düzeltici (CC) filtrelerin ikisine de ihtiyaç duyar. Mavi/kırmızı figürler LB filtrelerini belirlerken G/R oranı CC filtresini belirler. Üçlü renk görselleştirmesi yapmadan başka bir kaynakla aynı fotografik renk sıcaklığına sahip bir kaynak, film üzerinde dramatik olarak farklı sonuçlara neden olabilir. Aynı fotografik rengin ışık kaynakları aynı özelliklere sahip olmak zorunda değildir.

Öğlen, sabah ve gece gün ışığı etkisi sağlamak adına RGB arasındaki renk karışımı, tipik bir tungsten lambası için aşağıda gösteriliyor.

Spektrum2Başka filmlerle ya da ışık kaynaklarıyla yapılan bazı deneyler ışık, film ve çalışılabilir filtreleme arasında bir ilişki kurmaya yardımcı olacaktır.

Diğer tipler ve kaynaklar ise farklı renk sıcaklığı değerleri verecektir. Aşağıdaki tablo farklı ışık kaynakları için ölçülmüş dereceleri listeliyor:

 

Light Source Color Temperature °K LB Filter CC Filter
Incandescent Bath Lamp, 120VAC candelabra base 2390 04G
Halogen Lamp; 12VAC, 2700 80A + 80D 01G
Halogen Lamp; 12VAC, 2930 80A + 82B 05M
Photoflood; BBA 3,000 D=80A+82AA=82C

B=82A

D=4G
Flood Lamp; Grow type; 120VAC, 2970 80A + 82A 08G
Fluorescent F40CW 48″ 40W 5380 26M
Fluorescent F18 T8/CW 24″ 18W 4900 81A 31M
Morning Light 6150 81A
Overcast, drizzly day 6000 81A
Cloudless 10AM, shade 8570 81 + 81E 05G
Cloudless 10AM, open light 5400
Squaw Valley CA, clear, no clouds, 9:15AM 5560

Not: Başka şekilde not edilmediği takdirde tüm filtreleme değerleri gün ışığı filmiyle doğrulamak içindir. A= ve B= göreceli olarak Tip A ve Tip B tungsten filmi işaret eder.

Bu tablodan birçok sonuç çıkarılabilir. Öncelikle 12V halojen lambanın ve yansıtıcı lambanın aynı derecede olduğu görülüyor. Yine de, ısı anlamında birbirine çok yakın olup aynı ışık dengesi filtresini kullansalar da; renk doğrulama filtresi gereksinimleri tamamen farklıdır. Örneğin 12V lamba, 05 macenta filtreye gereksinim duyarken yansıtıcı lamba 08 yeşil filtre ister. Peki bu ne anlama geliyor? Muhtemelen bu lamba kullanım süresinin sonuna yaklaşıyor. Ne var ki sadece iki renk ile -kırmızı ve mavi- okuma yapmak renk doğrulama için gerçek bir gösterge olmayacaktır. LB ya da ışık dengesi filtresi B/R oranını düzeltmek için kullanılır. Alternatif olarak, renk doğrulama veya CC filtre G/R oranını düzeltmek için kullanılır. Eğer yeşil değer kırmızı renk kalitesinde yetersiz ise yeşil filtre değeri bunu belirtecektir. Eğer yeşil değer çok yüksekse o zaman macenta filtre işe yarayacaktır.

Peki tüm bunların dışında flaşlı fotoğraf çekimi nasıl oluyor?
Düzgün bir şekilde çalışan elektronik flaş standart gün ışığının 5500°K değerine çok yakındır. Bununla beraber, flüoresan ya da akkor flamanlı lambalar gibi, standart gün ışığından farklı aydınlatma şartları altında çekim yapıldığında farklı stratejiler gerekir. Deklanşörü hafif kullanarak herhangi bir deklanşör hızı ile flaşı senkronize etmek mümkün olabilir. Deklanşör hızını değiştirmek, elektronik flaşla etkileşime bağlı olarak, ambiyans ışığının fazla ya da az olarak filme ulaşmasına izin verir. Sonuç olarak pozlandırma zamanı doğal gün ışığının dışındaki ışığın miktarını kontrol etmek için kullanılabilir. Böylece fotoğraftaki tüm renk görüntüsü ayarlanabilecektir.

Ay ışığı
Ayın yansıma faktörü kırmızıda mor için olduğunun iki katı kadardır. Böylece yaklaşık 4.125K gibi daha düşük bir renk sıcaklığına sahiptir. Bu düşük yoğunlukla ay ışığı Purkinje fenomenine göre olduğundan daha mavi görünür. Ancak ay ışığı oldukça değişkendir. Örneğin dolunay zamanında güneş ışığından 150.000 kat daha zayıftır.

İlk fotoğraf: Öğlen, sabah ve gece gün ışığı etkisi sağlamak adına tipik bir tungsten lambasında RGB arasındaki renk karışımı gösteriliyor

Haber kaynağı: http://photoweb.gaugler.com/pw_tech/floures1.html

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir