Uluslararası Karanlık Gökyüzü Derneği (International Dark-Sky Association) ışık gözlem cihazları bağışlıyor
Karanlık Gökyüzü sertifikası için başvuran ilçeler, şehirler ve diğer gruplar, dış mekân ışık emisyonunun ölçülmesine ve izlenmesine yardımcı olan bu cihazları almaya hak kazanabiliyor.
Uluslararası Karanlık Gökyüzü Derneği (International Dark-Sky Association -IDA), ilçelerin, şehirlerin ve diğer kuruluşların ışık kirliliğiyle mücadele etmesine yardımcı olabilecek bir hamle yaparak sokak lambaları ve başka kaynaklardan gelen yapay ışık emisyonunu izleyen cihazlar bağışlıyor.
Yeni Işık Gözlem Cihazı Hibe Programında iki tür cihaz bulunuyor: biri genel gece gökyüzü parlaklığını (ve karanlığını) ölçerken diğeri renkle ilişkili sıcaklık (CCT), ışık akı yoğunluğu ve flicker gibi daha ayrıntılı özellikleri ölçüyor.
Arizona, Tucson’da yerleşik bu kâr amacı gütmeyen grup, gözlem cihazlarını Uluslararası Karanlık Gökyüzü Yerleri (International Dark Sky Places -IDSP) sertifikası için başvuran bazı kuruluşlara teklif ediyor. IDSP Programı; aydınlatma tasarım projeleri, uygulamaları ve eğitim yoluyla gece gökyüzünün korunmasını teşvik ediyor. Şu anda belediyeler, kentsel alanlar, parklar, koruma alanları ve ücra yerleşim yerleri şeklinde beş kategoriye ayrılmış yaklaşık 200 IDSP alanı var.
IDA, ışık kirliliğini azaltarak yıldızların ve gece gökyüzünde beliren diğer cisimlerin görünürlüğünü korumaya çalışıyor. Ayrıca ışık kirliliğinin insan sağlığı ve ekosistemler üzerindeki zararlı etkileri gibi diğer tehlikeleri de azaltmayı amaçlıyor.
IDA, başarılı IDSP adaylarının IDA’dan halkla ilişkiler desteği aldığını ve böylece turizm ve ekonomik faaliyetlerinde meydana gelen artıştan yararlandığını söylüyor.
IDA, IDSP statüsünün verilip verilmeyeceğine karar verirken şu anda bağışlamakta olduğu gözlem cihazlarının topladığı verileri talep ediyor, böylece programa başvurmanın mali yükünü hafifletmeyi amaçlıyor.
Ancak bu, IDSP olmak üzere başvuranların tümünün ücretsiz ışık gözlem cihazı alabileceği anlamına gelmiyor.
IDA, “Gökyüzü karanlığını koruma ve ona saygı gösterme konusundaki uluslararası çabaya katılan küresel topluluğa ait yeni yerleşim yerlerindeki alıcılar, sınırlı stoğumuzda bulunan cihazlardan birini elde etme konusunda daha yüksek önceliğe sahip olacak,” diyor. “Birleşmiş Milletler En Az Gelişmiş Ülkeler listesinde yer alan bölgelerde bulunan başvuru sahiplerine öncelik verilecek. Cihazı birden fazla amaç için kullanma planı -örneğin, diğer yerel Uluslararası Karanlık Gökyüzü Yerleri başvuru sahipleri, bölgesel kurumlar ve temsilcilerle paylaşmak gibi- sunan başvuru sahipleri de daha yüksek önceliğe sahip olacak.”
IDA, bağışlar konusunda Florida, Gainesville’de bulunan Asterion Vakfı ile çalışıyor. Asterion, kâr amacı gütmeyen bir astronomi eğitimi ve finans sağlama grubu. Genel parlaklık gözlem cihazlarını Kanada, Ontario’da bulunan ve Gökyüzü Kalitesi Gözleme Lensini (Sky Quality Monitoring-Lens – SQM-L) sağlayan Unihedron sunuyor. Ayrıntılı ışık ölçerler, Şanghay’da bulunan ve Opple Light Master III’ü (LM-III) sağlayan Opple Lighting tarafından sunuluyor.
Şu anda, IDSP için başvuranların CCT verisi sağlamaları gerekiyor. IDA, gelecekte aydınlatma ve flicker ile ilgili okumalar yapmalarının da gerekebileceğini söylüyor.
Son olarak Montana, Flathead County’de bulunan Lost Trail Ulusal Yaban Hayat Korunağı ve Nebraska, Cherry County’de bulunan Merritt Su Havzası Eyalet Rekreasyon Alanı IDSP olarak kabul edildi.
IDA, gece ortamına dost olarak kabul ettiği dış mekân aydınlatma armatürleri için onay damgası sağlamak da dahil olmak üzere dünya çapında çeşitli şekillerde faaliyet gösteriyor.
Haber kaynağı: https://www.ledsmagazine.com/architectural-lighting/article/14287011/international-darksky-association-bestowing-light-monitors