Zaha Hadid Architects: Gömme aydınlatma ustaları

Zaha Hadid tasarımlarında gömme aydınlatmayı kusursuz bir biçimde kullanarak kavisleri ortaya çıkarıp hareket yaratıyor.

Dünyaca ünlü Zaha Hadid Architects’in kurucusu Zaha Hadid, genellikle çağdaşlarından onlarca yıl ileride olan devrimci bir tasarımcıydı.

“Kavislerin Kraliçesi” unvanını kazanan mimar, heykelsi ön cepheleri ve kıvrımlı iç mekânlarıyla dikkat çeken olağanüstü etkileyici bir mimari stil geliştirmişti. Genellikle beton, çelik ve camdan inşa edilse de bu uhrevi yapılara hayat veren şey, onun ışığı ustalıkla ele alışıydı.

İç mekânlarını, alanlarının akışkanlığını bozacak şekilde, asılı ya da duvara monte aydınlatma armatürleri ile aydınlatmaktansa Hadid, neredeyse yalnızca gömme aydınlatmayla çalışmayı seçti. Bu gizli aydınlatma armatürlerini tasarımlarına kusursuz bir şekilde entegre ederek sağladıkları ışıktan kavisleri ortaya çıkarıp hareket duygusu yaratmak için faydalandı. Bir sonraki projenizi ne tür bir gömme aydınlatma ile farklılaştırabileceğinizi düşünürken bu firmanın aydınlatma konusundaki ustalığından ilham alın.

MAXXI Müzesi Roma, İtalya

MAXXI, dünyanın en tarihi şehirlerinden biri olan Roma’da, 21. yüzyıl sanatına adanmış çağdaş bir müze. Zaha Hadid Architects bunu “akışkanlık” konseptini hayata geçirmek için bir fırsat olarak gördü ve konturları şehrin “statik” klasisizmine tam bir kontrast olarak duran dinamik bir yapı yarattı.

Bu konsepti vurgulayan ise, iç mekân aydınlatması. Tüm aydınlatma armatürleri saçak altı, kiriş ve diğer mimari unsurlara sıfır monte edilip bunları birer “ışık taşıyıcısına” dönüştürmüş. En ilgi çekici olan ise, asma merdivenlerin alt kısımlarına, ışık yayan film ve akrilik camların gerisinde, gömme olarak monte edilen flüoresan lambalardır.

Bu lambalar, aşağıdan, ziyaretçilere galeriler boyunca kılavuzluk eder. Ve yukarıdan, ışık, ızgara zeminde ara merdivenlerin şeklini kaybetmesini sağlar.

Nankin International Youth Culture Center, Nanjing, Çin

2014 Gençlik Olimpiyat Oyunları için inşa edilen Nankin International Youth Culture Center (Nankin Uluslararası Gençlik Kültür Merkezi), içinde bir kongre merkezi, bir tiyatro, toplantı odaları, yemek salonları ve etkinlik alanları bulunan devasa bir tesis. Alandaki insanların hareketini vurgulamak için kullanılan ışık sayesinde, iç mekân, akan bir “enerji” duygusu yaratmak üzere tasarlandı.

GD-Lighting Design ile çalışan mimarlar, parametrik modelleme sayesinde özelleştirilebilen bir dizi gömme LED üretti. Sirkülasyon alanları, ziyaretçileri ana destinasyonlara yönlendiren baklava biçiminde paneller ve lineer bantlarla aydınlatılıyor. Ana konser salonunda tavan, farklı çaplarda, birbirinin üzerine binen ışık kümeleri oluşturan binlerce yuvarlak armatürle perfore edilmiş.

Haydar Aliyev Merkezi, Bakü, Azerbaycan

Haydar Aliyev Merkezi Azerbaycan’ın başkenti Bakü’nün kültür yuvası haline gelmeyi hedefliyor. Sovyetler zamanında bölgede hakim olan kutu gibi mimariden bir kopuş olan merkezin üç parçadan oluşan programı –müze, kütüphane ve tiyatro- kamuya açık bir meydanla birleşen akıcı bir çatı altında bir araya getiriliyor.

İçeride, akışkanlık fikri, birbirinin içinde kusursuzca eriyen zeminler, duvarlar ve tavanlarla devam ettiriliyor. Maurice Brill Lighting Design (MBLD) ile işbirliği içinde tasarlanmış olan kavisli ışık aralıkları bu yüzeyleri aydınlatıp sürekliliklerini vurguluyor. MBDL’nin ortaklarından Aniket Gore’un belirttiği gibi, “aydınlatma sürekli değişen geometrinin ihtiyaçlarına cevap veriyor ve binanın heykelimsi özelliklerini ifade ediyor.” Bu etki, esnek difüzörlerin arkasına gömülmüş, özel olarak üretilmiş flüoresan lambalarla sağlanıyor.

Port House, Zaha Hadid Architects, Antwerp, Belçika

Kısmen yeni yapılan, kısmen uyarlanmış yeniden kullanım olan Antwerp’teki yeni liman idaresi binası, tuğladan yapılmış tarihi bir itfaiye merkezinin üzerine demir atmış fütüristik bir cam gemiyi andırıyor. Kesimli ön cephesi hem şeffaf hem de yansıtmalı camdan oluşuyor ve kaleydoskopik yansımalar yaratırken limanın panoramik bir görüntüsünü de sunuyor.

İç kısımda, Multiline’ın şerit LED’leri tavan ve saçak altlarını dilimlere bölerek mimarinin açılarını aksettiriyor. Asimetrik oda biçimleri ve eğimli iç sütunlar nedeniyle tüm aydınlatma özel olarak üretilmek zorunda kalmış. Bunların her biri, gün ışığını algılayıp parlaklığını buna göre otomatik olarak ayarlayan bir Tridonic sürücü ile donatılmış.

Library and Learning Centre, Viyana, Avusturya

Library and Learning Centre (Kütüphane ve Eğitim Merkezi) Viyana’da University of Economics and Business’ın göbeğinde kurulmuş. Binada okulun ana kütüphanesi ve çalışma merkezi ile fakülte ofisleri ve toplantı odaları bulunuyor. Biri öğrenciler diğeri ise fakülte için olan bu iki program hacimli, kamuya açık bir “kanyonla” birleştirilmiş.

Bu kamusal alan, merkezi yarıp iki farklı programını betimleyen büyük bir tavan penceresi ile aydınlatılıyor. Çeperinin etrafında eğrisel LED’ler ek aydınlatma sağlarken “yapının birbirine dolanmış niteliğini” de güçlendiriyor. Öğrenci çalışma istasyonları ve kütüphane rafları siyah saçak altlarıyla kenarlıklandırılmış gömme tavan ışıkları ile aydınlatılıyor. Bunlar, soğuk beyaz çeper lambalarından daha sıcak bir parlaklık yayıyor. Tasarımcıların ifade ettiği gibi, “bilgi ve eğitimin kaynağı, işte bu yüzden ziyaretçileri ve kullanıcıları mekâna çeken yapının sıcak merkezini oluşturuyor”.

Haber kaynağı: https://architizer.com/blog/inspiration/collections/zaha-hadid-recessed-lighting/