Yeni Şanghay Tiyatrosu, Şanghay – Çin
Unolai Lighting Design’ın aydınlatma tasarımı, biçimsel bir alana romantizm katıyor.
35. IALD Uluslararası Aydınlatma Tasarımı Ödülleri’nde Excellence ödülünü, aydınlatma tasarımını Unolai Lighting Design’ın yaptığı Şanghay, Çin’deki Yeni Şanghay Tiyatrosu aldı.
Mimari tarafından koreografilendirilen ve aydınlatma tarafından yoğunlaştırılan ışıkla karanlık arasındaki romantizm Yeni Şanghay Tiyatrosu’na yeni bir soluk getiriyor.
Şanghay sokak manzarasına oturtulmuş ağır taş ön cephe, içe kıvrılarak insan ölçeğinde bir girişe davet ediyor. Özel duvar lambalarıyla vurgulanmış sıcak oluklu bronz duvarlar ziyaretçileri eşikten içeri çekiyor. Ustalıklı girintiler bu duvarların “yüzerek” tiyatro perdelerinin zengin kıvrımlarını andırmasını sağlıyor. İçeri adım atan ziyaretçilerin gözleri derhal dışbükey bir tavan penceresine takılıyor. Işık burada yıldız rolünde: Aydınlık boşluklar yoğun kütleyi dengeliyor ve stratejik olarak çoğaltılmış tavan pencereleri, aydınlıkla gölge arasındaki dramatik diyaloğu derinleştiriyor.
Yeni Şanghay Tiyatrosu’nun tamamında stratejik olarak hesaplanmış elektrik lambaları tavan pencerelerine destek oluyor ve gün ışığının mimari üzerinde sürekli değişen etkileşiminin melodisini seslendiriyor. Ağır taş kütleler; tavandaki ve yapı kılıfındaki hareketi açığa çıkaran dışbükey, parlak boş alanlarla dengeleniyor. Bu etkiyi yaratabilmek için, mimarla, konseptten uygulamaya kadar yakın işbirliği gerekiyor.
Ortam aydınlatması, stratejik olarak seçilip güneşin mimari üzerindeki hareketini takip edecek şekilde açılandırılarak, karşı konulamaz bir biçimde soğuk doğal ışık olarak algılanıyor. Bunun tersine, odaksal ışıltının dili sıcak ve gün ışığının elektriksel karşıtı olarak anlaşılıyor. Teatral kıvılcımlar duvarlar boyunca dans ederken, yapının tektonik varlığındaki ani açıklıklarda salınıyor.
Yedi adet tavan aparatı aracılığıyla gün ışığını “görünmez” bir şekilde çoğaltmak için kapsamlı güneş çalışmaları yürütüldü. Alana yatay gün ışığı erişiminde katı kısıtlar olduğundan bu tavan pencereleri dramatik bir iç/dış diyaloğu yaratmada hayati önem sahipti.
Aydınlatma tasarımındaki zorluk, tavan pencerelerinin derin boşluklarını maksimum etkiyi sağlayacak şekilde kullanırken aşırı enerji kullanımını minimize etmek ve aşırı aydınlatma çılgını bir şehirde yapının ışık sızmasına katkısını azaltmaktı.
Güneşin yapı üzerinde izlediği yol incelenerek, bir dizi maket ve model sayesinde tavan pencerelerinin içindeki LED armatürlerin hassas yerleşimi, spesifikasyonu ve açısı kararlaştırıldı.
Bir diğer önemli teknik zorluk da, gömme lamba da dahil, görünür tavan armatürlerinin, mimarın estetik talimatıyla tamamen ve kesinlikle hariç tutulması gerekliliğiydi. Yapı programının gerektirdiği minimum lüks seviyesini sağlamak amacıyla, yaratıcı “anlık çözümler” üretildi. Kolay göze çarpmayan lineer oyuklar, dolaşım ihtiyacını karşılamak için yer düzlemine gizlice ışık veriyor. Dikey aydınlatmayı artırmak için ışığın yüzeylerden dolaylı bir şekilde sıçramasını temin etmek amacıyla malzeme maketleri çok önemliydi.
Daha yüksek alanlara özel üretim dekoratif sarkıt aydınlatma asıldı. Daha dar alanlarda, aradaki boşluğu dolduran özel üretim duvar lambalarıyla, lineer girintiler hem zeminin hem de tavan ceplerinin içine sıkıştırıldı.
Kentin bu yeni simgesi, tarihi JingAn bölgesinde eski Şanghay’ı hatırlatan karamsar, kısıtlı aydınlatmasıyla nostaljik bir oluşum yaratırken yukarıdaki gökyüzüyle de yeni bir ilişki kuruyor.
Aydınlatma tasarımı yapının performansına hayat verirken, geniş bir izleyici kitlesini karşılayıp gösterinin gerçek yıldızlarına can veriyor: gölgenin itibarı ve kütlesi, ışığın canlı dansı.
Projeye katılanlar:
Aydınlatma tasarımı:
Uno Lai, IALD
Jenna Liu
Unolai Lighting Design&Associates
Mimari:
Neri&Hu Design and Research Office
İç Mimari:
Neri&Hu Design and Research Office
Fotoğraflar:
© Pedro Pegenaute