Yeni AB aydınlatma yönetmelikleri kılavuzu

Eylül ayından itibaren aydınlatma sektöründe birçok yeni Avrupa Komisyonu yönetmeliği geçerli olacak.

Ayrıca İngiltere artık AB’ye üye olmasa da üreticilerin büyük çoğunluğunun, ürünlerini üye ülkelere satabilmek için yönetmeliklere büyük ölçüde uyması bekleniyor.

Yaklaşık beş yıllık müzakerelerin sonucu olan yeni kurallar –Tekli Aydınlatma Yönetmeliği (Single Lighting Regulation-SLR) ve Enerji Etiketleme Yönetmeliği (Energy Labelling Regulation-ELR)– 1 Eylül 2021’den itibaren geçerli olacak.

Belirtilen bu tarihin tek istisnasını, geçen yılbaşında başlayan armatür etiketleme gerekliliklerinin kaldırılması oluşturuyor.

Her ikisinin de aydınlatma sektöründe önemli sonuçları olacak.

Geçen Aralık ayında Avrupa Komisyonu, aydınlatmada Eko Tasarım Yönetmeliği olan SLR’yi ve yanı sıra ELR’yi yayımladı.

SLR, enerji kullanan ve enerjiyle ilgili ürünlerin ürüne özgü performans gerekliliklerini belirlerken ELR, bu ürünlerin AB pazarında satılabilmesi için gerekli etiketleme kurallarını sıralıyor.

ELR sadece ışık kaynakları için, SLR ise ışık kaynakları ve ayrı kumanda donanımları için geçerli, armatürler sadece dolaylı olarak ele alınıyor.

Yine de armatür üreticileri kuralları gözden geçirmeli ve ürünlerinin yeni gerekliliklere uygun olmasını sağlamalı.

Bu karmaşık yönetmelikleri anlamaya yardımcı olmak üzere hazırlanan özet:

Eko tasarım

Eko Tasarım Yönetmeliği (SLR), aydınlatma da dahil olmak üzere ürün performansını artırmak için AB çapında kurallar getiriyor.

Hem ışık kaynakları ve ayrı kumanda donanımlarını hem de komponent ürün dahilindeki ışık kaynakları ve ayrı kumanda donanımlarını kapsıyor.

ELR’ye benzer şekilde SLR; lambalar, modüller ve hatta bazı komponent ürünleri de içeren ışık kaynağını tanımlıyor.

Komponent ürün, bir veya daha fazla ışık kaynağı veya ayrı kumanda donanımı veya her ikisini de içeren bir ürün olarak tanımlanır. Komponent ürünlere örnek olarak, komponent ışık kaynaklarının ayrı olarak doğrulanabilmesine olanak tanımak için parçalara ayrılabilen armatürler, ışık kaynağı/kaynakları içeren ev aletleri ve ışık kaynağı/kaynakları içeren mobilyalar (raflar, aynalar, vitrinler) sayılabilir.

SLR’ye göre bir komponent ürün tedarikçisi, komponent üründe kullanılan ışık kaynağı ve ayrı kumanda donanımının, SLR dahil olmak üzere ilgili tüm AB mevzuatına uygun olmasını sağlamak zorunda.

SLR, enerji verimliliği için minimum zorunlu gereksinimleri belirlediğinden bu gereksinimleri karşılamayan herhangi bir ürün, 2021’de CFLi lambalar gibi ürünlerle başlayıp 2023’te T8 flüoresan lambalar gibi ürünlerle devam ederek aşamalı olarak üretimden kaldırılacak.

Aşamalı sonlandırma gerçekleşirken bu ışık kaynaklarının yeni enerji tasarruflu ışık kaynaklarıyla değiştirilmesi ve aydınlatma tesisatlarının yenilenmesi gerekecek.

Yeni SLR, döngüsel ekonominin çeşitli unsurlarını ortaya koyuyor. Örneğin, komponent ürün üreticileri, ithalatçıları ve yetkili temsilcileri, ışık kaynaklarının ve ayrı kumanda donanımlarının, kolay bulunan aletler kullanılarak ve komponent ürüne kalıcı zarar vermeden kolayca değiştirilebilmesini sağlamak zorunda.

Ayrıca bir ışık kaynağının nasıl “söküleceğini” çizim, metin, resim vb. kullanarak açıklayan talimatlar sunmaları gerekiyor. Teknik belgede, ışık kaynaklarının ve ayrı kumanda donanımının tetkik için çıkarılmasının neden uygun olmadığını açıklayan, komponent ürünün işleyişi ile ilgili teknik bir gerekçe sunulmuşsa  o zaman tüm (komponent) ürün, bütün performans / bilgi gereksinimlerini karşılamak zorunda.

SLR ayrıca, komponent ürün üreticileri, ithalatçıları ve yetkili temsilcilerinin, ışık kaynakları ve kumanda donanımlarının son kullanıcılar veya kalifiye kişiler tarafından değiştirilip değiştirilemeyeceği hakkında da bilgi sağlamasını zorunlu kılıyor.

Bu bilgiler hem ambalajda hem de kullanıcı talimatlarında, genellikle bir piktogram şeklinde sunulmak durumunda. Bununla birlikte, bu semboller ışık kaynağı olan komponent ürünlerin (örneğin, armatürler) üzerinde kullanılmamalı.

SLR

·  Tüm komponent ürünler değiştirilebilir ışık kaynakları ve kumanda donanımına sahip olmalı (tersine ilişkin teknik bir açıklama yoksa).

·  Komponent ürünün ışık kaynağı ve kumanda donanımı doğrulama amacıyla sökülemiyorsa, bu durumda komponent ürün, tüm SLR gereklilikleri (enerji performansı gereklilikleri, bilgi gereklilikleri vb.) ve ilgili enerji etiketleme gerekliliklerine göre bir ışık kaynağı olarak kabul edilir.

·  Işık kaynağı ve  kumanda donanımının değiştirilebilirliği veya değiştirilemezliği ile ilgili bilgiler, komponent ürünün ambalajında gösterilmelidir (sadece doğrudan son kullanıcılara satılan ürünler için).

ELR

ELR, lambalar, modüller ve hatta bazı komponent ürünler içeren ışık kaynaklarıyla ilgili (armatürler için enerji etiketi gereksinimi yok) ve üreticilerden ürünün enerji performansı ve fonksiyonel parametreleri hakkında daha fazla bilgi sağlamasını talep ediyor.

ELR’nin ana hedeflerinden biri, müşteri / son kullanıcıya enerji tasarruflu ürünler seçmede ihtiyaç duydukları bilgileri vermek. Bu nedenle, her şeyden önce yönetmelik, belirli ürün bilgilerinin tüketici dostu bir enerji etiketi aracılığıyla sağlanmasını talep ediyor. ELR ayrıca üreticinin, ilgili diğer teknik bilgilerle birlikte ürün sınıfı hakkında da bilgi vermesini istiyor.

Yönetmelik tüm tedarik zinciri için geçerli olduğundan, hangi bilgilerin kim tarafından sağlanması gerektiğine ilişkin farklı gereklilikler bulunuyor. Örneğin, tedarikçiler (yani üreticiler, yetkili temsilciler ve ithalatçılar) ayrı paketlenmiş tüm ışık kaynaklarının ambalajına bir enerji etiketi koymak zorunda. Ayrıca, satıcının talebi üzerine, tedarikçi ürün bilgi formunun basılı bir versiyonunu sunmak zorunda (bilgiler her zaman elektronik olarak mevcut olmalı).

Diğer taraftan, bayiler (perakendeciler) kendi gerekliliklerini yerine getirmek durumunda. Örneğin, enerji etiketinin, ışık kaynağının ambalajında görünür olması ve mesafeli satış durumunda etiket ve ürün bilgi formunun da sağlanması gerekiyor. Ürünü tanıtan reklamlar, yalnızca o ürünün enerji verimliliği sınıfını değil, aynı zamanda etikette listelenen enerji verimliliği sınıflarını da içermek zorunda.

Yönetmelik ayrıca çevrimiçi perakendeciler ve yer sağlayıcı platformlar için özel yükümlülükler içeriyor. Örneğin, çevrimiçi perakendeciler ışık kaynağının satıldığı web sitesinde enerji etiketini ve  ürün bilgi formunu bulundurmak zorunda.

Enerji etiketinin olması gereken boyutunu (72 × 36 mm veya 54 × 20 mm) belirten ELR, ayrıca bir ambalajın olabileceği minimum boyutu da düzenliyor (yani 54x 20 mm’den küçük olmamalı). Eski yönetmeliğe göre oluşturulan tüm etiketler 1 Mart 2023’ten önce yeni etiketlerle değiştirilmek zorunda. Eski etiketin yeni bir etiketle kaplanmak istenmesi durumunda, yeni etiketin eski etiketi tamamen kapadığından emin olunmalı. (Not: Armatür ambalajı için artık enerji etiketleri gerekmiyor.)

Etiketlerin kendisine ek olarak ELR, bir ürünün enerji etiketinde ve teknik belgelerinde bulunan tüm bilgilerin de Avrupa Enerji Etiketi Ürün Veritabanı’na (EPREL) girilmesini istiyor. Etiket ve belgelerde olduğu gibi, gerekli verilerin EPREL’e girilmesi Avrupa pazarında ürün satmak için ön koşul. Halihazırda 1 Ocak 2019’dan beri lambaların EPREL 1.0’a kaydedilmesi ve ürün bilgilerinin sağlanması zorunluluğu bulunuyor. Armatürlerde enerji etiketi gerekliliği 25 Aralık 2019 tarihinde geri çekildi.

Ancak ayrıntılar henüz tam olarak net olmasa da 1 Eylül 2021’den itibaren EPREL 2.0, ışık kaynakları ve ışık kaynağı olarak kabul edilen komponent ürünler için de zorunlu olacak.

SLR’nin sonuçları

·  Işık performansı ve kalitesiyle ilgili artan verimlilik gerekliliklerine bağlı olarak bazı geleneksel aydınlatma teknolojilerinin aşamalı olarak kaldırılması

·  Komponent ürünlerdeki ışık kaynakları ve kumanda cihazları için sökülebilme ve değiştirilebilme gereklilikleri

ELR’nin sonuçları

·  SLR kapsamındaki tüm ışık kaynakları aynı zamanda ELR kapsamında

·  Armatürlerde enerji etiketlemesinin sonlandırılması (komponent ürünler, ancak bir “ışık kaynağı” ise etiketlenmeli)

·  EPREL aracılığıyla yeni bilgi yükümlülükleri

– Hazırlanan SLR ve ELR kılavuzları buradan ücretsiz indirilebilir

Haber kaynağı: https://www.luxreview.com/2020/06/30/your-guide-to-the-new-eu-regs-on-lighting/