Vizyon: Pazar araştırması

Derginin ilerleyen sayfalarında göreceksiniz, Türkiye’de uzun süredir eksikliğini hissettiğimiz aydınlatma laboratuvarları ile ilgili güzel haberler veriyoruz. Açıkçası çok da haberimiz olmadan 2 senedir süren bir yatırım süreci nihayetinde bugün, Türkiye aydınlatma sektörü 7 adet laboratuvara sahip. 4 sayfalık makalemde geldiğimiz noktayı, nedenlerini ve gidilebilecek yerleri özetlemeye çalıştım. Basit bir durum tespiti. Beklentiler ve algı ise çok olumlu. Önemli bir dönüm noktasında olduğumuzu düşünüyorum. AR-GE merkezli üretim için çok kritik bir dönemeç. Bundan sonraki adımların hızı karşısında hepimizin başının döneceğine eminim. Ne mutlu bize!

AR-GE merkezli üretim için laboratuvar bir eksiklik ancak tek kriter değil. Yine önemli bir adım üretici-tasarımcı iş birliği olacaktır. Laboratuvar sürecinden daha uzun bir süredir yerel üreticilerimizin tasarımcı imzalı armatürlerini görmeye alışmıştık. Her geçen gün endüstriyel tasarımcı ile çalışan üretici adedi de artıyor. Diğer yandan mimari aydınlatma tasarımı danışmanlığı veren ofis sayısının artışına paralel olarak, bu ofislerin projelerinde ihtiyacı olan özel ürünlerin yavaş yavaş kataloglara girmeye hatta tasarımcıların projeden bağımsız direkt ürün tasarım süreçlerine dahil olduklarını görmeye de başladık. Aydınlatma tasarımcılarının meslek olarak kabul görmesi ve daha aktif olmasının öncelikle yerel üreticiler için olumlu bir gelişme olduğunu her fırsatta belirtmiştim. Bir tasarımcının proje sirkülasyonu içinde gerek projeye özel ürün olarak gerekse sık sık karşılaştığı problemlere çözüm olarak, armatür seçenekleri anlamında yarattığı çözümler var. Doğal bir süreç bu. Bu doğal AR-GE çalışmasından çıkan sonuçların devamlılığının olmaması ise kaynakların boşa harcanması demek. İyi ki küresel pazarlarda kendine yer bulan ve daha da çok yer açmak isteyen yerel üreticilerimiz bu konuya uzak kalmayıp sürece dahil oldular. Yine güzel bir gelişme. Umarım bu çalışmalar arttıkça süreçlerin olumlu çıktılarını hem yurt dışında hem Türkiye’de artan pazar payları ile görmemiz mümkün olacak.

Bahsettiğim iki konu da temelde bir vizyon meselesi. Yani sadece bugüne yetişmek değil, bir adım ötesi için şimdiden yatırım yapmaya hazır olmak konu. Ürünün tasarım süreçlerinde yapılan bu iyileştirmeler tamam. Ancak daha uzun vadeli planlamalar yapmak için rakamlara ihtiyaç var. Bu da bizi yine Türkiye özelinde büyük bir sıkıntı olduğunu düşündüğüm pazar araştırması eksikliğine getiriyor. Bugün Türkiye’de aydınlatma pazarına ait elimizde çeşitli rakamlar var. İster yerel ister yabancı yatırımların, çoğunlukla başlangıç aşamasında pazar araştırması yapan şirketlere ısmarladıkları raporlar bunlar. Ancak verilerin detayı ve güncelliği bir tartışma konusu.

Bir süredir çeşitli sohbetlerde 6 ay veya 1 yıl gibi sürelerde düzenli olarak pazara ait verilerin birleştirilip sunulmasının mümkün olup olmadığını araştırıyorum. Vardığım sonuç kimileri için bir ütopya olmaya devam ediyor, varsın olsun, ben paylaşmış olayım. Türkiye’de pazar payının %80’inine sahip önemli (yerli, yabancı) üretici ve distribütörlerinden satış rakamlarını alsak, sonra da bu rakamları anonim veriler halinde tekrar piyasa aktörlerine ulaştırsak diyorum. Düzenli ve sağlıklı bir rapora ulaşmış olmaz mıyız? Burada önemli bir kaç detay var. Öncelikle idealin dekoratif piyasayı dışarıda bırakarak tamamen mimari aydınlatmaya odaklanmak gerektiğini düşünüyorum. Var olan rakamların ise armatür tipleri, satılan coğrafyalar gibi çeşitli kırımlarda olması tabii ki ideal. Bu şekilde oluşturulmuş bir raporun sağlıklı piyasa şartlarının oluşmasında da yapılacak yatırımların akıllı tercihler sonucu ortaya çıkmasında da çok faydalı olacağı aşikar.

Peki önümüzdeki engeller ne? Gözüken ve sohbetlerde de konusu geçen güven problemi. Bu tip verilerin paylaşımını kesinlikle yasaklamış uluslararası önemli aktörler var. Yerel aktörlerin de bu konuda çok istekli olduklarını görmedim. Diğer bir önemli sorun da raporun hangi kurum çatısı altında oluşturulacağı. AGİD ilk akla gelen ve mantıklı tercih ancak konunun bir süredir gündemde olduğunu da bir türlü harekete geçilemediğini de biliyorum. Bu noktada AGİD’in profesyonel ve bağımsız bir kuruluş ile iş birliğine gitmesi zorunlu gibi duruyor. Bağımsız kuruluşun varlığı güven problemini aşmak konusunda yardımcı olabilir. Bu iki problemi aştığımız anda rapor çok uzaklarda gözükmüyor. Bence aşılması gereken ve aynı masada oturulduğu anda aşılabilecek bir sorun ile karşı karşıyayız. Her zamanki gibi sürece olumlu baktığımı düşünebilirsiniz. Ancak inanmadan değişim mümkün değil. Bir değişiklik yapıp siz de inanmak istemez misiniz?

Bir sonraki sayımıza kadar ışıkla kalın…

Emre Güneş
Professional Lighting Design Türkiye