UGR19-uyumu
UGR, birleşik parlama indeksi anlamına geliyor. Bu bir aydınlatmanın orijinal mekânı içinde ne kadar parlak olduğunun tanımlanmasına dair sayısal bir yol. Ayrıca bu yol, iç mekân aydınlatması adına -özellikle ofis aydınlatmasında- aydınlatma kodlarının en eski versiyonlarına kadar uzanıyor.
Masaüstü bilgisayarlarının erken dönemlerinde; yüksek derecede yansıtıcı ekranların ışık ayarlamalarından kaynaklanan yansımalar nedeniyle oldukça ciddi problemler vardı.
Elbette ekran üreticileri için bu durumu düşük-yansıtıcı ekranlarla değiştirdiler ve konuyu kapatmaları çok da uzun sürmedi.
Bu en bilinen görseldir ve aydınlatma kodlarının tüm versiyonlarını içerir.
Bu durumda ortaya çıkan beklenmedik efsane ise her yerde bulunan Cat2 flüoresan aydınlatmasıydı. Bu ürünün ofisler için aydınlatma standartları, herkesi kapsayacak şekilde -üreticilerden, tedarikçilere- birkaç düzine sayfa ölçüsünde olsa da, ürün hakkındaki öngörü tek bir kısaltmaya indirgendi ve Cat 2 doğdu.
Etkili bir şekilde bu ofis aydınlatmasının; 65 derece bir açıyla kesilen aydınlatmalar tarafından sağlanması gerekiyordu. Cat 2’nin, tıpkı iç aydınlatmanın tanımlanması gibi, kaba kullanımı Society of Light and Lighting (SLL) oluşumunu oldukça kızdırdı. Böylelikle bu yanlış kullanımın direkt bir sonucu olarak 2002 yılında “Category” sistemi terk edildi.
Şu günü tekrar yazalım… 2002. Bu tarihten itibaren ofis ortamları için iki tane aydınlatma kodumuz bulunuyor: Lighting Guide 3 ve daha yakın bir zamana ait olan Light Guide 7.
Bu kodlara uyumluluk; aydınlık, yansıtma, görev geometrileri gibi durumların tam analizine gereksinim duyar. Ancak tasarım gerekliliklerindeki değişimlere rağmen tedarikçiler ve yerleştiriciler yine de uygun bir kısa yol aradılar. Ve sonunda Cat 2 unutulabildi çünkü artık oynayabileceğimiz yeni bir oyuncağımız vardı: Hoş geldin UGR19.
Başından itibaren olayı netleştirelim. Aslında burada hiçbir şey değişmedi; hala “güneş” başlığı atan yazarların tanımladığı bir dünyadayız. ‘UGR19-uyumlu aydınlatma diye bir şey yok. UGR-uyumu şemasını bir açıdan destekleyen fonksiyona sahip aydınlatmalar var. Eğer bir üretici bir aydınlatmanın kutudan çıktığı anda UGR19-uyumlu olduğunu iddia ediyorsa, onlara yayınlanmış bir “gerçek” olarak nasıl bir iş yaptıklarını sormaya değer.
Birleşik Parlama İndeksi şu denklemle hesaplanır:
UGR = 8 log [0.25/Lb Æ©(L2ω/p2)]
L aydınlatmanın parlaklık değerini temsil eder.
Lb arka plan aydınlatma değeridir.
Ω sembolü aydınlatmanın, izleyici tarafından görülen, somut açısıdır.
p Guth İndeksidir. Parlamaya benzer bir faktöre dayanır; Görsel Konfor Olasılığı (Visual Comfort Probability) olarak bilinir.
Sigma işareti (Æ©), bir mekânın içinde tüm ayarlamaları içeren denklem anlamına gelir.
UGR hesaplamasında, denklemde gerekli olan değerler, fiziksel bir alanda uygulandığında doğru olabilir. Bir test odasında ölçülemez.
Birleşik Parlama İndeksi yukarıdaki denkleme göre hesaplanıyor.
Peki şimdi neden UGR19?
Görülen o ki iç mekân aydınlatmasını daha yumuşak ve nazik bir şekilde ulaştırma şansı vardı. Aydınlatma seviyeleri düşüyordu, her masanın üzerinde bir bilgisayar ekranı vardı ve ofisler için yüksek teknoloji aydınlatma çözümleri gereksiz görünüyordu.
Ancak aslında burada olan şu; aydınlatma seviyeleri yükseliyor. 4000lm çıkışlı LED paneller satışta ve aydınlatmanın yaygın yüzeyindeki teslim edilen tüm ışık, reflektör sisteminin çok derinlerinde değil. %100 direkt aydınlatma enstalasyonları adeta öç almak üzere geri döndüler; çok daha parlak armatürler ve parlaklık için daha koyu bir arka plan kullanıyorlar. Evet, göz alıcı parlama da geri döndü.
Bu sefer ekranda devre dışı yansıtmalar yaratan parlak paneller sorun değil. Ancak direkt olarak göze fazla miktarda ışık gelmesine neden olan oldukça parlak armatürler problem. Böylelikle baş ağrıları, migren, görme problemleri gibi durumlar ortaya çıkıyor. Üstelik bütün bunlar bizim bir işi düzgün yapmamız için “rahatsız edilemez” oluşumuzdan kaynaklanıyor. Bizler ne yazık ki büyük numaralar ve parlak alanlar tarafından büyülenmiş durumdayız…
Haber kaynağı: http://luxreview.com/article/2016/10/is-that-fitting-ugr19-compliant-