Tozlaşmanın yeni tehdidi: Işık Kirliliği
Yapay ışık gece tozlaşmasını bozar ve bitki tarafından üretilen meyve sayısının azalmasına neden olur. Gece vakti tozlaşma kaybı, gün içi tozlayıcılarla telafi edilemez. Suni ışığın gece tozlaşması üzerindeki olumsuz etkileri, Bern Üniversitesinin ekolojistlerinin gösterdikleri gibi günışığı için bile geçerli olabilir.
Arılar ve diğer günlük tozlaştırıcıların sayısı, hastalıklar, parazitler, zirai ilaçlar, iklim değişikliği ve devam eden habitat kayıpları nedeniyle dünya çapında hızla azalıyor. Bern Üniversitesi Ekoloji ve Evrim Enstitüsü’nden Eva Knop ve ekibi, gece tozlaşmasının yapay ışıktan etkilendiğini ve tozlaştıranların işlerini bu sebeple aksattığını ilk kez gösterdi. Knop, “Bugüne kadar dünya çapında bilinen tozlaştırma krizi tartışmasında gece tozlayıcıları büyük oranda ihmal edilmiş” diyor. Bununla birlikte, gece tozlayıcılarının sayısı az değil ve Bernese Prealps’deki çalışmanın gösterdiği gibi bu tozlayıcılar bitkiler için önemli bir rol oynuyor.
Knop’un ekibi bir deneyleri sonrası sokak lambaları ile aydınlatılan çayırlardaki çiçeklerin çevresinde herhangi bir ışık kaynağı olmayan çayırlarda bulunan çiçeklere göre tozlayıcılar tarafından 3’te 1 oranda daha az ziyaret edildiğini ortaya çıkardı. Bu, meyve kümesi ve dolayısıyla bitkilerin üremesi üzerinde çok etkili bir durum. Bu çalışma “Nature” dergisinde yayınlandı.
Gece çiçek ziyaretçilerinin kaybı
Son 20 yılda, özellikle konut alanlarında ışık emisyonu % 70 oranında arttı. Knop, “Yüksek ışık kirliliği seviyesine sahip bölgelerde ışığa duyarlı böceklerin ortadan kalkması mümkün zira çalışmalarımızı görece karanlık Prealps’te gerçekleştirdik” diye açıklıyor. Araştırmacılar, gece boyunca yaklaşık 300 böcek türünün çayırlardaki yaklaşık 60 bitki çiçeğini ziyaret ettiğini gösterebilirler ancak bu alanlarda yapay ışık kaynakları bulunmuyor. İlginçtir ki, deneysel olarak sokak lambaları kuran çayırlık alanlarda, gece tozlanma ziyaretleri, aydınlanmamış alanlara göre % 62 daha az. Kullanılan LED lambaları, halka açık sokak aydınlatması için standart olarak kullanılan lambalar.
Biyolojik çeşitliliğin önemi
Araştırmacılar, lahana devesi (Cirsium oleraceum) örneğinde ilk kez kanıtlandığı gibi gece çiçek ziyaretçilerinin kaybedilmesinin meyve kümesinin azalmasına neden olduğunu söylüyor. Lahana devesinin soluk çiçek başları, çeşitli böcek türleri için polen ve nektarın zengin ve kolay erişilebilir bir kaynağıdır ve kendisi gün içinde ve gece boyunca en çok ziyaret edilen bitkiler arasındadır. Ekip, LED yol lambaları ile deneysel olarak aydınlatılmış beş çayır ile yapay ışık olmayan beş çayırda yetişen toplam 100 lahana dikenini araştırdı. Işıklandırılmış bitkiler, geceleri, aydınlatılmayan bitkilere kıyasla böcekleri polenleştirerek çok daha az ziyaret edildi. Test aşamasının sonunda, bitki başına ortalama meyve sayısı yaklaşık % 13 daha düşüktü. Knop durumu “gün boyunca yapılan tozlanma gecenin kayıplarını telafi edemiyor” diye açıkladı.
Günışığı tozlayıcılar da etkileniyor
Yapılan bu çalışma aynı zamanda, gece tozlayıcılarının aynı bitkileri ziyaret ederek dolaylı olarak gündüz tozlayıcıları teşvik ettiğini de gösteriyor. Altta yatan sebepler hala bilinmese de – gece açık tozlayıcılar sayesinde bitkilerin bir “fitness” avantajına sahip olabileceği ve bu nedenle gündüz tozlayıcıları için daha fazla besin kaynağı olabileceği olası bir açıklama olabilir. Bu nedenle, artan ışık kirliliği nedeniyle gece tozlanmasında kayıplar veriliyor ve dolaylı olarak gündüz tozlayıcıları olumsuz etkileniyor. Knop’a göre, biyolojik çeşitlilik için tozlaşma kayıplarının uzun vadeli sonuçlarını önemli ve bunların derin araştırılması gerekli. Yeni araştırmacıların harekete geçmesi gerektiğini düşünen bilim adamı “her yıl artan ışık yayılımının çevre üzerindeki olumsuz sonuçlarını azaltmak için acil tedbirler alınmalı” diyor. Özellikle konut alanlarının dünya çapında ne hızla arttığını söylersek bunun ne büyük bir mücadele olacağı ortada.
Haber kaynağı: http://www.illumni.co/light-pollution-as-a-new-threat-to-pollination/