Richard Kelly’nin Aydınlatma Tasarımındaki 3 İlkesi

Robert LaPrelle, © 2013 Kimbell Art Museum, Fort Worth

Odak ışığı, ortam ışığı ve parıltıların oyunu… Richard Kelly’den (1910–1977) ilham alınan bu üç ilke; aydınlatma tasarımında temel teorik ifadeler olmaya devam ediyor. Onun dışında hiçbir aydınlatma profesyoneli aydınlatma tasarımı konseptlerini bu şekilde belirtmemiştir. Kelly bu fikirlerini; 23 Nisan 1952’de Cleveland’da gerçekleşen bir konferansta “Mimarinin Integral bir Parçası Olarak Aydınlatma” başlığı altında resmen sunmuştu. Bu sunumun gerçekleştiği konferans, o dönem Amerikan Mimarlar Enstitüsü, Endüstriyel Tasarımcılar Topluluğu ve Aydınlatma Mühendisleri Topluluğu’nun biraraya geldiği bir etkinlikti. Konferansta sunulanlar ise daha sonra College Art Journal’da(Vol. 12, No. 1/1952) yayınlanmıştı.

Kelly, aydınlatmanın mekânı şekillendirme maharetini ve insanda birçok duyguyu uyandırabilme özelliği ile görsel farkındalık yaratabilme yetisini anlayanlardandı. Ludwig Mies van der Rohe, Louis Kahn, Philip Johnson ve Eero Saarinen gibi mimarlarla yaptığı iş birlikleri ile Kelly, modern bir mimari aydınlatma sözlüğü oluşturdu. Bu sözlük modernizmin materyal paletine işaret ediyordu: Cam, demir ve beton. Ayrıca sözlükte bu “modern” materyallere karşı bazı belli meydan okumalar da-özellikle yansımayla ilgili- sunuluyordu.

Fotoğraf: Kelly’nin bir skeç çalışması/Addison Kelly ve Yale Üniversitesi

Kelly’nin bu üç tekniği temel alarak geliştirdiği aydınlatma yaklaşımı; nesneleri vurguluyor, yüzeyleri yıkıyor ve keskin detaylar yaratıyor. Odak ışığı (focal glow), ortam ışığı (ambient luminescence) ve pırıltıların oyunu (play of brilliants) gibi terimleri de bu fikirlerini betimlemek için kullandı.

Bazen belirli bir projenin kriteri gereği; kullanılan ögelerden birinin diğerine göre daha belirgin olmasına ihtiyaç duyulsa da bu üç teknik onun çalışmalarında her zaman var oldu. Kelly aynı zamanda gün ışığını destekleyenlerdendi. O, doğal ışığın mekânı tanımlayan ana aydınlatma; diğer yandan elektriksel aydınlatmanın bütünleyici bir role sahip olması gerektiğine inandı. Bu katmanlı aydınlatma yaklaşımı, hem iç hem de dış aydınlatmayı dengeleyen çözümler yarattı.

Kelly, Yale Üniversitesi’nde mimarlık eğitimi almıştı. Bir mimar, aydınlatma tasarımcısı ve eğitimci olarak; o zamanlar ortaya çıkmaya başlayan aydınlatma tasarımı işini saygı duyulan bir mesleğe dönüştürdü. 300’den fazla projesiyle Kelly, 40 yıllık kariyerinde oldukça üretken bir çalışma dönemi geçiren aydınlatma profesyonelleri arasında yerini aldı.

Haber: Elizabeth Donoff
Fotoğraflar: Yazılacak
Haber kaynağı: http://www.archlighting.com/projects/richard-kellys-three-tenets-of-lighting-design_o