Renkler üzerine farklı sonuçlar
“Gökkuşağında morun bittiği ve turuncunun başladığı yere kim bir çizgi çizebilir? Bizler renklerin farklılığını açıkça görürüz. Peki karışım noktasında o diğer renge ilk geçme aşaması tam olarak nerededir? Bu gerçekten mantık ve delilik arasında bir nokta…”
(Herman Melville, Billy Budd)
“Turuncu mu, kırmızı mı? Neye inanacağımı artık bilmiyorum!”
(İsim belirsiz, Renk Anketi)
Bu renk anketinde 222.500 kullanıcı oturumu yapıldı ve beş milyonun üzerinde renk isimlendirildi. Eğer siz de anketi yapmak istiyorsanız, verisel anlamda katkıda bulunmanız için ne yazık ki çok geç. Ancak nasıl işlediğini anlamak ve eğlenmek için elbette hemen şimdi katılarak deneyebilirsiniz.
Önce birkaç basit keşif:
- Eğer insanlara yeterince uzun bir süre renkleri isimlendirmelerini sorarsanız tamamen çıldırırlar.
- Kusma ve kusmuk tamamen gerçek renklerdir!
- Renk körü insanlar anketi yaparken normal insanlara göre çok daha çabuk sinirleniyorlar.
- Indigo gökkuşağına tamamen yeni olarak eklendi. Bu yüzden yedi rengi olacak ve ROY G. BIV kısaltması doğru olacak.
- Gerçekte ise ROY GBP olmalı ve spektrumun RGB’ye nasıl dönüştürüldüğüne bağlı olarak belki G/B arasına C veya T de atılmalı.
- Birkaç düzine insan, renk isimlerine SQL “Tabloyu Sil” komutları yerleştirmeye çalıştı..
- Kimse “fuşya”yı heceleyemedi.
Toparlayacak olursak; anket sonuçları oldukça iyiydi ve analiz etmesi çok keyifliydi. Bu ankette bazı temel sınırlandırmalar var. Onları bu yazının altına doğru görebileceksiniz. Ancak anketin tamamında edinilen veriler oldukça iyi.
Seks
Tuhaf bir tesadüf sonucu bu anketin yapıldığı gün web mizahçısı Doghouse Diaries şunu paylaştı:
Erkek ya da kızlara göre renk isimleri:
Bu oldukça komikti fakat doğru olup olmadığı test edilebilirdi. (Kromozomal seksin gittiği yere kadar ki bizim sorduğumuz da bununla ilgiliydi. Çünkü bu durum renk körlüğü ile ilişkilidir.) Anket bittiğinde Doghouse Diaries’in bir versiyonunu en sık kullanılan renk isimleriyle gerçek verilerle yaptım:
Basitçe; kadınlar nitelemelerle ilgili azıcık da olsa daha serbest davranıyorlar. Sonuçlar anketin tümü boyunca benzerdi. Kadınlar ve erkekler renkleri aynı isimlerle çağırma eğilimindeler.
Bu eşitlikten oldukça memnundum. Daha sonra en “maskülen” ve “en feminen” renkleri hesaplamaya karar verdim. Ben her grupta en uyumsuz şekilde popüler olan renk isimleri arıyordum. Bunlar kadınlar tarafından ya da tam tersi erkekler tarafından en sık söylenen isimlerdi.
İşte kadınlar arasında “en uyumsuz” popüler renk isimleri:
Tozlu Çamurcun
Kızarmış Pembe
Tozlu Lavanta
Tereyağı Sarısı
Esmer Gül
Tamam, oldukça çiçeksi, kesinlikle. Peki, diğer listeye bakalım. Erkekler arasında en uyumsuz popüler olanlar:
Penis
Gay
WTF (Bu da nesi?)
Bilmiyorum
Baj
Bu listedeki tek gerçek renk ismi yanlış olarak yazılmış olan “bej” idi. Aklınızda şunu bulundurun ki bu anket sonuçları spam değil tam tersi spam filtresi sonrasında aldığımız veriler.
Açıkçası kendi hemcinslerim için ağlıyorum. Fakat bunu üzerine:
RGB Değerleri
Burada 1000 renkten ilk 48’ini bulabilirsiniz. Renklerin RGB değerlerini ortalama bir bilgisayar monitöründe, beyaz arka planda, iyi sayılabilecek bir hassasiyetle şu şekilde belirleyebildim:
Bir isim için RGB değeri RGB renk uzayındaki lokasyona bağlıdır. Burası o ismi seçmedeki cevapların en yüksek sıklığın olduğu yerdir. Bunu hesaplaması zor oldu. Ben basit geometrik ortalamayı (konsept olarak kusurlu), bütün olası merkez noktaları kaba kuvvete yani bilgisayarın hesap gücüne dayanarak incelemeyi (çok yavaş) ve çekirdek yoğunluk fonksiyonlarına uydurmayı (matematik olarak zor) denedim. En sonunda Stokastik Hillclimbing Algoritması’nı çeşitli defalar uygulayarak sonuçların ortalamasını kullandım. Verilerimdeki neredeyse en sıkıcı notlar bu liste için kullanılıyordu.
Yazım ve Spam
İmla birçok kullanıcı için bir sorundu:
Şimdi de doğru imla kullanımının olmadığını görüyor olabilirsiniz. Çünkü ben de doğru yazamıyorum ve analizlere çalışırken Google’ın imla kontrol özelliğini kullanıyorum:
Yanlış yazım bir yana, birçok insan veri tabanını spamlemişti ama oldukça düzgün işleyen filtrelerim vardı. Diğer insanlar tarafından kullanılan renkleri içermeyen çok fazla cevap vermiş insanları anketten çıkarttım. Ayrıca renkte varyasyonlara baktım. Eğer insanlar geniş olarak değişen tonlarla ilgili tekrar eden bir şekilde aynı cevabı veriyorsa onların sonuçlarını da attım. Bu insanlar genelde tekrar ve tekrar aynı cevabı verdikleri için yakaladıklarımdı. Bazıları açıkça script kullanıyorlardı: Filtrenin kesinliğine dayanarak, veri tabanındaki 1 numaralı spamcinin 2400 rengi birden aynı ırkçı saçmalıkla adlandıran birisi olduğunu söyleyebilirim..
Harita
Burada RGB kübünün belli bir parçası için renk sınırları var. Buradaki veri anketin bir kısmından(1.5 milyon sonuç) edinilen bilgilere dayanıyor. Sadece bu bölümden örnekler alındı ve beyaz-siyah arka planlara karşı renkler gösterildi.
Tablodaki veriler (3.6 MB metin dosyası/her RGB üçlüsü adlandırıldı).
Bazı isteklere rağmen, bunlardan herhangi birinin posterini yapmayı planlamıyorum. Bu bana gönüllü katılımdan bir kar sağlamak gibi geliyor. Benim istediğim tek şey sonuçların neye benzediğini görmekti. Ancak sizler elbette kendiniz için birer kopya almakta özgürsünüz (Burada büyük bir kopya versiyon bulabilirsiniz). Ancak şunu aklınızda bulundurun ki baskı renk uzayları monitör renk uzaylarına göre farklılık gösterir.
Temel Konular
Elbette, bu renk anketiyle ilgili temel bazı durumlar var. İnsanlar için önceden gördükleri renkler önceliklidir. Dahası, monitörler değişir; RGB mutlak bir renk uzayı değildir. Neyse ki benim esas olarak ilgilendiğim tipik bir monitörde renklerin nasıl göründüğüydü. Böylece bu veri çoğu renk-körü olmayan kullanıcılardan; aynı tipte monitörlerden alınan bir örnek olacaktı. (90% LCD kullanıcıları, 6% gibi az bir oranda ise CRT)
Renk gerçekten büyüleyici bir konu başlığı. Özellikle; bize gökkuşakları, ana renkler ve ışığın frekansları gibi konularda farklı ve çelişkili bilgilerin öğretilmiş olduğunu düşünürsek. Bunu daha iyi anlamak istiyorsanız Feynman Lectures on Physics (Vol. 1)’in 35. bölümünü okuyabilirsiniz. Burada Charles Poynton’ın Color FAQ’na bakabilirsiniz. Ya da sadece renk üzerine bir wikipedia makalesine de göz atabilirsiniz. Bu anketin amaçları için bizler ortalama bir monitörde, RGB uzayı içinde çalıştık. Böylece ekran renklerini seçme ve isimlendirmek için veri yararlı olacaktı. Eğer bu yazıyı okuyanlardansanız dışarıya bakmaktansa monitöre bakmak konusunda daha uzun zaman geçirenlerdensiniz.
Çeşitlilik
Son olarak renkleri etiketlerken insanların belirlediği çeşitli fikirler de oldu. Bunlar şöyleydi:
Eğer bu verilerle eğlenceli herhangi bir şey yaptıysanız sonuçları görmekten memnuniyet duyarız. ([email protected].)
Haber: randallpmunroe
Haber kaynağı: http://blog.xkcd.com/2010/05/03/color-survey-results/