Close

10/01/2018

Renkler gerçekten bizi fiziksel ve ruhsal olarak etkiliyor mu?

Renk Profesörü cevap veriyor…

“Kırmızı kalbin daha hızlı atmasına neden oluyor” ve tıpkı bu cümledeki gibi aslında tüm renklerin fiziksel ve ruhsal etkileri olduğu söyleniyor. Ama bunları destekleyecek bilimsel veri var mı asıl merak edilen konu bu. Renklerin insan psikolojisi üzerine etkilerini bu yüzyılda yeni yeni anlamaya başlıyoruz.

Örneğin, kulak vücudun denge merkezi ve gözün 2 temel fonksiyonu olduğunu biliyoruz. Gözün arka kısmındaki retinada koniler olarak bilinen ışığa duyarlı hücreler var ve bu bölge gördüğümüz görüntülerin oluştuğu görsel korteks olarak bilinen beyin alanına elektrokimyasal sinyal gönderiyor. Ayrıca bazı retinal ganglion hücrelerinin, görsel imgeler oluşturmayan hipotalamus’a -merkezi beyin bölgesi- sinyaller göndererek ışığa tepki verdiğini biliyoruz.

Görüş değil, Işık

Hipotalamus, sıcaklık, uyku, açlık ve sirkadiyen ritimler de dahil olmak üzere vücudun kendi kendine düzenlediği yönlerini kontrol eden beynin önemli bir parçasıdır. Sabaha karşı ışığa maruz kalırsak -özellikle de mavi / yeşil ışığa- bu durum bizi uyaran ve uyandıran kortizol hormonunun serbest bırakılmasına neden olur ve aynı şekilde melatoninin bırakılmasını engeller. Güneş ışığındaki mavi ışık miktarının azaldığı gecenin geç saatlerinde melatonin kan dolaşımına karışır ve bu kişide uyuşukluk hali yapar.

Göz ile hipotalamus arasındaki görüntü oluşturmayan retina hücreleri, görünür spektrumun mavi ve yeşil renkte olan kısa dalga boylarına karşı seçicidir. Aslında bunun açıkça anlamı şudur; fiziksel ve ruhsal durumumuz renklerden açıkça etkilenir.

Araştırmalar kısa dalga boyu olan parlak ışıklara yatmadan önce maruz kalmanın başka bir deyişle telefon ve tabletlerin kullanımının uyku kalitesini olumsuz etkilediğini söylüyor. Uyku kalitesi modern toplumda hızla düşüyor ve bu sorun beraberinde kalp rahatsızlıkları, diyabet, obezite gibi hastalıkları getiriyor. Mavi / yeşil ışığın yan etkisi sıkça ölçülüyor ancak diğer renkli ışıkların etkilerini bilmek için daha çok araştırma yapmak gerekli.

Renkleri Deneyimlemek

Profesör Dr. Stephen Westland, Leeds Üniversitesi’nde Deneyim Tasarımı araştırma grubunu yönetiyor. Aydınlatma laboratuvarı, ışığın insan davranışları ve psikolojisi üzerindeki etkilerini değerlendirmek için özel olarak tasarlandı. İngiltere’de aydınlatma sistemi benzersiz, bir odaya herhangi bir dalga boyunda renklendirilmiş ışık yayabiliriz. Grubun yakın zamanda yaptığı araştırmalar gösteriyor ki renkli ışığın kalp atış hızı ve kan basıncına küçük bir etkisi var. Şöyle ki; kırmızı ışık kalp atış hızını artıyor, mavi ışık ise düşürüyor. Etki küçük, bunu biliyoruz ama Avustralya’da benzer çalışmaları yapan bir grup tarafından 2015 yılında yayınlanan bir raporda bu bulgu doğrulandı.

2009’da intiharı azaltmak için Tokyo’nun Yamanote demiryolu hattı üzerindeki platformların sonuna mavi ışıklar yerleştirildi. Bu ışıkların başarısı (mavi ışıkların kurulduğu istasyonlarda intiharlar % 74 oranında azaldı) sonucunda Gatwick Havaalanı tren platformlarında benzer renkli aydınlatmalar kuruldu. Tüm bu çaba, mavi ışığın insanları daha sakin hale getirebileceği iddiasına dayanıyordu ancak bu iddiaların desteklenmesi için henüz çok az bilimsel kanıt mevcut: Grupta doktora araştırmacısı olan Nicholas Ciccone tarafından hazırlanan üç yıllık bir çalışma, renkli aydınlatmanın etkisi hakkında hala geçerli ve yeterli bilgimiz olmadığını doğruluyor. Renklerin yaratıcılık, öğrencilerin sınıf içi öğrenmesi ve uyku kalitesi üzerindeki etkilerini keşfetmek için laboratuvarda benzer çalışmalar devam ediyor.

Görüntü oluşturmayan görsel yolun bulunuşu, çevremizdeki renklere fizyolojik ve psikolojik olarak nasıl yanıt verdiğimizi araştıran araştırmalara hız kazandırdı. LED teknolojisindeki ilerlemeler sonucu artan renkli aydınlatma kullanımı bu alanda yapılan titiz araştırmalara öncülük ediyor.

Haber kaynağı: https://theconversation.com/does-colour-really-affect-our-mind-and-body-a-professor-of-colour-science-explains-84382

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir