Plastik şişeler dünyanın en fakir bölgelerine ışığı getiriyor
“Litrelik Işık” adı verilen proje, plastik şişelerden yapılmış DIY (Kendin Yap) lambalarını kullanarak dünyada ışığa en ihtiyaç duyulan bölgelere aydınlığı götürmeyi umuyor.
Haiti’yi harap bir hale getiren kasırga gibi doğal felaketlerin en büyük etkilerinden biri; olay olur olmaz o bölgenin karanlığa bürünmesidir. Özellikle uzak bölgelere yardımların ulaşması ve dolayısıyla ışığa tekrar kavuşulması aylar alabilir.
Günlük olarak, 1.5 milyar insandan daha fazlası, benzer bir karanlıkla karşılaşıyor ya da en iyi halde mum veya dumanı zehirli olan gaz yağı kullanarak belli bir aydınlığa kavuşuyor.
Bu toplulukların bazıları gerçekten dünyada oldukça ücra yerlerde yaşıyorlar ve elektriğe erişimleri yok. Bazıları ise elektriğe erişimleri oldukları halde, yakması çok pahalı olduğu için yine de kullanamıyor.
Buradaki problem aslında ışığın yoksunluğunun ötesinde bir durum. Işıksız olma hali, uzun vadede güvenlik, bağımsız olamama, sağlık ve eğitime erişim gibi durumlarda problemlere neden oluyor.
“Litrelik Işık” (Liter of Light) projesi ise yaşanan bu durumu değiştirmek için plastik şişeleri kullanarak basit bir güneş-temelli aydınlatma yaratmak üzere kolları sıvamış durumda
Nasıl çalışıyor?
Proje kapsamında plastik şişeler, su ve renk açıcı ile dolduruldular. Böylelikle yosunlaşmanın suyu yeşil renge dönüştürmesi engelledi. Daha sonra bu şişeler evlerin çatılarına yerleştirildi ve çatıda bir ayna görevi görmeye başladılar. Şu anda 360 derecede ışığı yansıtarak gün içinde doğal bir lamba olarak çalışıyorlar.
Projenin kurucusu Illac Diaz bu aydınlatmanın kullanılmasıyla ilgili Mashable’a yaptığı açıklamada şöyle konuşuyor: “Bir köye gidiyorsunuz ve kimin gün içinde neredeyse bedavaya bir aydınlatma kaynağı istediğini soruyorsunuz. Biz bu soruyu sorduğumuz köylere iki ay sonra geri döndük ve onlara bu kez şunu sorduk: Bakın elektrik kullanmadan, mum ya da gaz yağı kullanarak tasarruf ettiğiniz parayla (ki yaklaşık ayda 10-15 dolarlık bir tasarruf söz konusu) aydınlatma cihazınızı gece aydınlatmanız için bir üst seviyeye çıkartmak ister misiniz?”
Girişimciler evreni
Proje daha sonraki aşamasında ise dünyada en çok ihtiyaç duyulan yerlerde bu güneş-kaynaklı ışıkları kadınların nasıl kullanacağını, montajını nasıl yapabileceklerini göstermeyi de hedefliyor. Diaz: “Biz 10 lambanın parçalarını onlara veriyoruz. Kullanıcılar her bir parçayı elleriyle birleştirmek zorundalar. En temel olarak devrelerin içine bakır şeritleri yerleştirmek de bu işin bir parçası. Bu şekilde, uzun vadede, bu tamir edilebilir güneş ışıklarını yerel parçalarla yapmayı öğreniyorlar.”
Proje yerel halka parçaları ödünç veriyor, onlar bu parçaları satıp para kazanmaya başladıklarında ise borçlarını geri ödemeye başlıyorlar. Yani ürünü yurt dışına çıkarıp insanların satmalarını istemekten çok daha farklı bir yol izleniyor.
Her seferinde bir köy
Üç yıl önce “Litrelik Işık” projesi, evleri ve odaları aydınlatıyordu. Şu anda ise köyleri aydınlatmayı, ucuz ve sürdürülebilir güneş kaynağı metotları kullanarak kamu aydınlatma sistemleri yaratmayı planlıyor. Bu ışıkların 650.000’den fazlası şu anda yaklaşık 20 ülkede yerleştirilmiş durumda.
Ne kadara mal oluyor?
Basit bir plastik şişe güneş lambasının fiyatı $3 civarında. Sokak lambaları $25 ile $30 arasında değişiyor. En güçlü lambalar en fazla $60’a satılıyor. Diaz’a göre diğer güneş-kaynaklı lambalarla kıyaslandığında -ki fiyatları 1000 dolar civarında- bu aydınlatma kaynakları oldukça uygun.
Haber: Nikolay Nikolov
Haber kaynağı: http://mashable.com/2016/10/20/a-liter-of-light/#DUdoT2XhtaqX