LRC, Sirkadiyen Uyarıcı Hesap Makinesini Ücretsiz Olarak Erişime Açtı

Rensselaer Polytechnic Enstitüsü’ndeki Aydınlatma Araştırma Merkezi (LRC) ücretsiz, açık erişim sirkadiyen uyarıcı (CS) hesap makinesini hizmete sundu. Böylelikle bu hizmet; aydınlatma profesyonellerinin ışık kaynaklarını ve mimari alanlarda sirkadiyen-etkili (Fiziksel Vücut Ritmi) ışığa maruz kalma potansiyelini artıracak ışık seviyelerini seçmelerine yardımcı olacak.

LRC araştırmacıları tarafından geliştirilen CS metriği, ışığın akut melatonin baskılanmasındaki etkisini ölçmek için yeni bir yol.

LRC’den Işık ve Sağlık Programı Direktörü Profesör Mariana Figueiro konuyla ilgili şu açıklamalarda bulunuyor: “Sirkadiyen sistem için aydınlatma, geleneksel mimari aydınlatma tasarımında uygulanandan farklı olan aydınlatma tasarım araçlarını kullanıyor. Bu yüzden de şu anda aydınlatma tasarımcıları tarafından kullanılan ölçümlerden daha farklı metriklere gereksinim duyuyor.”

LRC Direktörü Mark Rea’nın yorumları ise şöyle: “CS metriği, sirkadiyen sistem için retinanın ışık sinyallerini sinirsel sinyallere dönüştürmesi aksiyonunu model alıyor.”

Rea ve Figueiro’nun geçtiğimiz günlerde Lighting Research & Technology’de bu modelin nasıl işlediğini ve insanlardaki sirkadiyen sistemi uyarmak için çeşitli ışık kaynaklarının etkinliğini tahmin etmek için bu modelin nasıl kullanılabileceğini konu alan bir makaleleri de yayınlandı. Makalenin adı ise “Mimari aydınlatma için bir sirkadiyen uyarıcı olarak ışık” idi.

CS metriği, göreceli olarak, CS hesaplayıcısını kullanarak daha kolaylıkla uygulanabilir. CS hesap makinesi bir aydınlatma profesyoneline hızlı ve kolay bir şekilde, herhangi bir ışık kaynağı tarafından, herhangi bir seviyede sağlanan fotopik aydınlığı insanlardaki sirkadiyen sistemi uyaran ışık etkinliğine dönüştürebilir. Burada söz konusu ışık kaynağına bir saat maruz kalınmasının var sayıldığı söylenebilir.

Sirkadiyen sistem için aydınlatma kaynağı belirlerken ışık seviyesini, spektrumu (renk), zamanlamayı, maruz kalma süresini ve fotik geçmişi (daha önce hangi aydınlatmaya maruz kalındığı) düşünmek önemlidir. Oldukça önemli ilk adım ise aydınlatma sisteminin istenilen miktarda CS sunup sunmayacağını belirlemektir. Çünkü böylelikle korneadaki ışık durumunun spektral ışınım dağılımına karar verilebilir. Bu spektral ışınım dağılımından sonra CS’i hesaplamak mümkün olabilir. Bu da zaten korneada eşikten (CS=01.) doygunluğa (CS=0.7) spektral olarak ağırlıklandırılmış ışınım etkinliğidir. Gözün 0.3 ya da daha fazla CS’e maruz kalması, günün erken saatlerinde en azından bir saat, sirkadiyen sistemin uyarılması için etkilidir. Ayrıca bu durum daha iyi bir uyku, daha pozitif bir ruh haliyle de ilişkilidir.

LD+A’nın Ekim sayısında Figueiro ve çalışma arkadaşları CS metriğini tartıştı ve gerekli CS miktarını ileten aydınlatma planları yaratmaları için tasarımcılara kullanışlı ipuçları sundular. Yayınlanan makalede yazarlar, bu hesap makinesini kullanmak için tasarımcıların CS hesaplayıcısı ile alanı değerlendirerek temel bir durum formüle etmeleri gerektiğini belirtiyorlar. Ayrıca ticari olarak bulunabilen AGi32 gibi bir software kullanmalılar. Tasarım daha sonra, yine CS hesaplayıcısı kullanılarak uygun bir şekilde ayarlanabilir. Ayrıca IES önerileri, enerji kodları ve müşterilerin çalışma alanı spesifikasyonlarını da barındırabilir.

Kaynaklar:

LD+A makale: http://www.lrc.rpi.edu/resources/newsroom/LD+A_CircadianStimulus_Oct2016.pdf

CS hesap makinesi: http://www.lrc.rpi.edu/programs/lightHealth/index.asp

Lighting Research & Technology makalesi: http://lrt.sagepub.com/content/early/2016/11/14/1477153516682368

Haber kaynağı: http://www.lrc.rpi.edu/resources/newsroom/pr_story.asp?id=338#.WF0w1NKLTMz