LED’lerin karanlık yüzü…
LED’lerin faydaları, oluşturabilecekleri sorunlardan elbette daha ağır basıyor. Ancak bu yine de LED aydınlatmalarla ilgili bazı zorlukların olmayacağı anlamına da gelmiyor.
Bu noktada sokak aydınlatmalarının konumlandırmaları asıl meselelerin başında geliyor. Chicago radyo istasyonunun web sitesi WEBZ, 270.000 sokak lambasının önümüzdeki dört yıl içinde LED’lerle değiştirileceğini duyurdu. Ancak örneğin bu lambaların parlaklığı konusunda bazı durumlar söz konusu. Mesela ışığın gerçekten gerektiği yerleri aydınlatmasını sağlamak açısından bir kamaşma önleyiciye ihtiyaç duyulup duyulmayacağı soru işaretleri arasında. Genel olarak bu ışıkların sebep olabileceği potansiyel problemler oldukça ciddi.
Sayıları gittikçe artan bir araştırma grubunun sonuçlarına göre; geceleri mavi ışığa maruz kalmak uyku bozukluklarına ve sağlık problemlerine neden oluyor. Bu araştırma Amerikan Tıp Birliği’ni geçtiğimiz yaz LED sokak aydınlatmalarına dair bir rapor hazırlamaya yönlendirdi. Raporda göz alıcı ışığın insan sağlığına ve çevreye potansiyel etkilerine dair uyarılar bulunuyor. Daha da ötesi rapora göre; şehirler ışıklarını kamaşma önleyicileriyle ve 3000K ya da daha az sıcaklık değerlerinde seçmeliler. Chicago’nun şimdiye kadarki önerisi ise bu ikinci seçenekle uyumlu.
LED’ler “politik futbol” gibi bir şey olmaya başladılar. Şehir ise, 3.000K limitine uyarken kamaşma önleyicilerin gereksiz olduğunu savunuyor.
LED’lerle ilişkilendirilmiş problemlere kapsamlı bir bakış geçtiğimiz sonbaharda The Washington Post’ta yayınlandı. Burada yayınlanan rapor; Amerikan Medya Birliği (AMA) tarafından yapılmış bir çalışmayı açıklıyordu. Bu çalışma birliğin LED’leri desteklediğini ancak mümkün olduğunca mavi ışığın en az miktarda kullanılması gerektiğini savunuyordu.
AMA, 3000K aydınlatmaların dış aydınlatma yerleştirmeleri için kullanılması gereken en yüksek miktar olduğunu söylüyor. Ayrıca yine AMA’ya göre LED’ler kamaşma önleyiciye sahip olmalı ve ihtiyacın en az olduğu saatlerde kısılabilmeli.
LED’lerle ilgili potansiyel problemler oldukça geniş bir alanda değişim gösteriyor. The Washington Post’un haberinde; LED’lerin neden olduğu uyku bozuklukları, kanser ve kalp rahatsızlıkları gibi hastalık risklerini artırmaları ve ışık kirliliğine neden olmaları gibi konulara işaret ediliyor.
LED’lerle ilgili sıkıntı ve soru işaretleri yaşayan bir diğer şehir ise Phoenix. AZ Central, şubatın başında bir parça yeniden yapılanmanın gerekliliğine dair hemfikir olduklarını raporladı. Phoenix, LED’leri yaklaşık dört yıldan beri dönüşümün bir parçası olarak kullanıyor. Buna rağmen 30 Kasım 2016’da şehir konseyi Ameresco ile anlaşma imzaladı. Buna göre LED’lerle değiştirilen lambalarda beyaz ve mavi ışıktansa sarı ve amberimsi ışık yayan LED’ler tercih edilecek.
Haberde ayrıca orijinal LED’lerin renk sıcaklığının 4.000K olduğu da bahsediliyordu. Ancak değiştirilen LED’lerin değeri 2,700K. Yani 2030 yılına kadar toplamda elde edilecek tasarrufun 52, net olarak ise 22, milyon dolar olması bekleniyor.
Diğer yandan küçük bir şehir olan Clarkson, GA, LED’lerle ilgili farklı bir problem yaşıyor. Georgia Power, var olan sokak aydınlatmalarını LED’lerle değiştirdi. Buna rağmen, bu tasarrufların hiçbiri şehrin bütçesine geçmiyor. Belediye başkanı, WTVM’de yayınlanan rapora göre, konuyla ilgili bazı hoş olmayan “durumların” söz konusu olduğunu ve tasarrufların bir kısmının Clarkson şehrine verilmesi gerektiğini söylüyor.
Belediyelerdeki enerji müdürleri elbette tüm bu konulara gereken dikkati gösteriyorlar. Durum oldukça karışık çünkü ortada birden fazla konu var. İyi haber ise düzeltici eylemler: Daha düşük Kelvin sınırı ve daha az rahatsız edici renk gibi… Önemli olan elbette dağıtımdan önce bu konuları ele almak. Böylece Phoenix gerçekten tasarruf edebilir ve toplumsal uzlaşı sağlanabilir.
Dikkate alınması gereken bir diğer unsur çok daha uyarıcı nitelikte. Kullanılacak ürünler her ne kadar son teknoloji olsalar da dikkatli planlama ve keşif; özellikle aydınlatmaların dağıtımından önce yapılması gerekenlerin başında yer alıyor. Kesinliği olmamakla birlikte yine de sağlık açısından riskleri de araştırılmalı ve kontrol edilmeli. Ayrıca kapalı ortamlara yönelik başka sorunların olabileceği de “dikkat edilmesi gerekenler” listesinde yer alması gereken konulardan…
Haber: Carl Weinschenk
Haber kaynağı: http://www.energymanagertoday.com/the-dark-side-of-leds-0129450/