LED ile doğru verimlilik hesabı

Hayatımızın pek çok alanında yer bulan LED teknolojileri sağladığı uzun ömür ve enerji tasarrufu gibi avantajları nedeniyle gün geçtikçe daha da tercih edilir hale geliyor. Geleneksel ışık kaynaklarına kıyasla çok sayıda avantaja sahip bu yeni teknoloji beyaz eşyadan otomotive, sinyalizasyondan aydınlatmaya pek çok alan ve sektörde karşımıza çıkıyor.

“100.000 saat ömür” ve “%80 enerji tasarrufu” gibi çarpıcı genellemelerin de etkisiyle LED teknolojisi aydınlatma içinde artık cazip ve talep edilen bir teknoloji… Peki gerçekten LED teknolojisi bu vaat ettiği ömür ve tasarruf değerlerini sağlıyor mu, yoksa tüm bu cümleler birer cilalı satış argümanı mı? Elbette işin aslı bu kadar yalın ve basit değil…

LED’i kıyaslarken hangi ışık kaynağı ile kıyasladığımız önemli…
Öncelikle kesin olarak akılda tutulması gereken bir nokta var. Bu da, enerji tasarrufu oranının hangi ışık kaynağıyla kıyaslandığına göre değiştiği. Daha çok konutlarda kullanılan ve eski bir lamba teknolojisine sahip olan enkandesan lambalarla kıyaslıyorsanız LED’i, bu durumda %80 hatta %90’ı bulan enerji tasarruf oranlarından bahsedebiliriz rahatlıkla. Ya da kısmen kullanımda olan özellikle konut, kafe ve konferans salonu gibi alanlarda tercih edilen halojen lambalarla kıyaslıyorsanız… Bu iki durumda da “LED teknolojisi %90’a varan enerji tasarrufu sağlar, bu rakam daha net olarak %60-%90 aralığındadır” dersek yanılmış olmayız.

Ancak LED ışık kaynağını kompakt flüoresan ve metal halide ışık kaynaklarıyla kıyaslıyorsanız durum böyle değil. Bu iki ışık kaynağının verdiği ışık seviyesine ulaşmanız için LED ile yine aynı enerji değerine oldukça yakın enerji harcamanız gerekiyor. Kısacası bu iki ışık kaynağı için sadece enerji tasarrufu dikkate alındığında ortaya büyük oranlarda tasarrufun ortaya çıktığını söyleyemeyiz. Bu alternatiflerde tasarruf rakamını lamba değiştirme ve bakım masraflarından elde edilecek tasarrufu ekleyerek değerlendirmek gerekir.

Kimi mekanlarda yukarıda saydığımız ışık kaynaklarının iki veya daha fazlası bir arada kullanılır. Bu gibi durumlar göz önüne alındığında yapılması gereken en doğru uygulama, mekan için LED ışıklı aygıtlarla aydınlatma projesi oluşturup, harcanan enerji ve tasarruf kıyaslarının bunun üzerinden yapılmasıdır. Böylece gerekli olan, tercih edilen aydınlık seviyeleri üzerinden LED ürünler kullanılarak bir yerleşim yapılmış ve kıyaslama yanıltıcı olmamış olur. Hatta söz konusu iki durum üzerinde “geri ödeme hesabı” yapılarak LED aygıtlarla gerçekleştirilen aydınlatmanın söz konusu yatırımı ne kadar zamanda geri ödeyip, kazanca geçireceği net olarak görülmüş olur. Bu noktada tekrar hatırlatılması gereken bir diğer nokta bu hesabın içinde lamba değişim ve bakım maliyetlerinin de yer alması gerektiğidir. LED’in uzun ömür avantajı değerlendirildiğinde bu kalemde çoğu zaman önemli bir tasarruf kalemi olarak karşımıza çıkabilmektedir.

LED ömrü ve verimliliğinin değil sistem ömrü ve verimliliği…
LED ışıklı aydınlatmaya geçmeyi düşünen kullanıcıların mutlaka değerlendirmesi gereken bir konu daha var. O da; LED ömrü ve verimliliğinin değil sistem ömrü ve verimliliğinin değerlendirilmesi gerektiği. 50.000 saat ömür sunan bir LED kullanılsa dahi, aydınlatma aygıtının içinde kullanılan diğer kompanentlerin ömrü daha kısa sürede sona erdiğinde kullanım sekteye uğrayacak, aygıtın ömrü sona erecektir. Yani 30.000 saat ömür sunan bir driver kullanılıyorsa LED aydınlatmanın ömrü bu durumda 50.000 saat değil, 30.000 saat olacaktır. Yine aynı doğrudan hareketle, LED aydınlatma aygıtının verimliliği de kullanılan lens, driver, reflektör, soğutucu gibi sistem parçalarının verimliliğinden ve çalışma performansından doğrudan etkilenecek, buna bağlı olarak artacak ya da azalacaktır.

Driver kayıpları tasarruf hesaplarınızı şaşırtabilir…
Kimi zaman oldukça düşük güçte ve yüksek ışık değerine sahip bir LED aydınlatma aygıtı kullanılmasına rağmen, beklentilerin çok çok altında enerji tasarrufu rakamları ile karşılaşılabiliyor. Bu gibi örneklerde konunun detayına inildiğinde, seçilen aydınlatma aygıtında güç değeri düşük olsa da driver kayıpları nedeniyle tüketilen enerji miktarının büyük oranda arttığı gözlemleniyor. Örnekle açıklamak gerekirse 20W güç çeken bir LED aydınlatma aygıtı, driver kayıpları söz konusu olduğunda reaktif gücün artması nedeniyle bunun iki katı enerji harcayabiliyor. Bu durumda enerjiden tasarruf etmeyi bekleyen kullanıcı için durum büyük bir hayal kırıklığına dönüşüyor.

Bu noktada yapılması gereken ürün seçiminde bu gibi noktaların iyi değerlendirilmesidir. Satıcının beyan ettiği değerin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği konusunu sorgulamak kullanıcının lehine olacaktır. Elbette güvenilir, iyi bir firma kalite standartları gereği ince eleyip sık dokuyarak verimli driver tercih edecek, benzer bir soruna fırsat vermeyecektir. Ancak söz konusu sorun fiyat odaklı kimi alışverişlerde kullanıcının karşısına çıkabilmekte, evdeki hesap ile kullanımdaki enerji hesabının birbirine uymamasına sebep olabilmektedir. Yarı yarıya enerji tasarrufu sağlamayı hesaplayan kullanıcı bu veya buna benzer sorunlar ertesi beklediği tasarruf rakamlarına ulaşamamakta; kalitesiz ve gerektiği gibi çözülmemiş ürünlerin sebep olduğu benzer birçok sorunla karşılaşabilmektedir.

Haber Kaynağı: www.lamp83.com.tr