İstanbul Teknik Üniversitesi, Ayazağa Kampüsü Peyzaj Aydınlatması
İstanbul Teknik Üniversitesi, Türkiye’nin en eski ve en köklü üniversitelerinden biri. Osmanlı Dönemi’nde Batılı anlamda mühendislik eğitimi vermek üzere 1773 yılında Mühendishane-i Bahr-i Hümayun adı ile Haliç Tersanesi’ndeki binada eğitime başlandı. 1905’de Maçka kampüsü, sonrasında da Gümüşsuyu ve Taşkışla kampüsleri bünyeye dahil edildi. 1944’de ise İstanbul Teknik Üniversitesi ismini adı; 1981’de Ayazağa ve sonrasında da Tuzla kampüsleri açıldı.
Ana yerleşim birimi olan Ayazağa yerleşkesi, İstanbul’un finans merkezi konumuna gelen Maslak bölgesinde yer alıyor. Rektörlük ve yönetim birimleri dışında 13 fakülteden 8’i ve yüksek lisans ve doktora eğitimlerinin yürütüldüğü 6 enstitüden 4’ü Ayazağa yerleşkesinde bulunuyor. Kütüphanesi, Sosyal ve Kültür Merkezleri, kapalı ve açık spor tesisleri, göleti, kafeleri, marketleri, öğrenci yurtları, lojmanları ve stadyumu ile 247 hektarlık bir alan içinde konumlanan bu yerleşke, sosyal binalar olarak da zengin.
Ayazağa Kampüsü’nün peyzaj aydınlatması Doç. Dr. Y. Mimar Yasin Çağatay Seçkin öncülüğünde yeniden ele alındı. Uzun bir çalışma sonrasında da kampüsün yoğun bölgelerindeki aydınlatma çalışmaları tamamlandı.
Kampüsün ana giriş kapısına en yakın konumundaki fakülteye ulaşmak için geçilen yürüyüş yolunun ortasında oturma bankları ve yeşil alan arasında Tepta tasarımı ve imalatı olan siyah renkli ve iki kollu direkler kullanıldı. 3,5m yüksekliğindeki bu direklerde 90W sıcak beyaz ışık veren LED tercih edildi.
Kampüsün en yüksekteki konumlarından birinde bulunan ve güzel manzarası ile dikkat çeken meydanın genelinde ise Tepta imalatı olan gri renkli 10 m yüksekliğindeki direkler üzerinde iGuzzini markasının iPro model spot armatürleri tercih edildi. Meydanın genel aydınlatmasını sağlayan bu direklerin her birinde, farklı yönleri hedef alan 5’er spot, özel tasarım vizör aksesuarlar ile kullanıldı. Her bir spot’ta 36 derece açılı 150W gücündeki 3000K Metal Halide lambalar seçildi. Spotların önüne yerleştirilen vizörler yardımı ile de ışık istenen yere odaklanıp daha verimli bir aydınlatma amaçlanırken, meydanda bulunan insanların ışıktan rahatsız olmamaları da sağlandı.
Fakültenin hemen girişinde ise, metal alt yapısı ve formu ile meydanın en çarpıcı ögesi olan heykel öne çıkıyor. Heykelin aydınlatması için de, direklerde kullanılan iGuzzini markasının iPro spotları yine özel vizör aksesuarlar ile kullanıldı. Heykelin konumlandığı küçük yeşil alan içinde bulunan spotlar 17W gücündeki 38 derece açılı sıcak beyaz renkteki Power LED’ler ile donatıldı. Özel kazık sistemi ile zemine sabitlenen spotların önündeki vizör sayesinde ışık istenen yöne kolaylıkla yönlendirildi.
Böylece meydanda bulunan ve kafede oturan insanların ışıktan rahatsız olmaları engellendi. Meydanın genelinde kullanılan gün ışığı tonlarının aksine burada kullanılan açık mavi filtreler sayesinde de kaidedeki betonun ve heykeldeki metalin en doğru renkleri ortaya çıkarıldı.
Fen-Edebiyat Fakültesi binasından aşağıya yöneldiğinizde kendinizi küçük bir ormanın içinde buluyorsunuz. Kıvrımlı yürüme yolu ve etrafındaki ağaçlar sizi bambaşka bir dünyaya çekiyor. Bu gizemin içinde gökyüzündeki gezegenler gibi, ağaçlar arasına serpiştirilen yuvarlak ışıklar sizi takip ediyor. Cini&Nils’in TensEsterni gergi sistemi tamamen dış mekânlar için tasarlandı. 230V’luk iki taraflı kablo sistemi üzerindeki enerji tasarruflu lamba barındıran yuvarlak formdaki kürelerin kimileri tamamen opak kimileri de tamamen şeffaf olarak kullanıldı. Özellikle doğaya uyumu nedeniyle yeşil renk olarak tercih edilen kablo sistemi, Tepta tarafından özel olarak üretilen 3,5 m yüksekliğindeki koyu yeşil tonlarındaki direklere özel aparatlar ile bağlandı. Yürüme yolunun kıvrımlarına uyumlu olarak şekillendirilen gergi sistemi, yolu yeterince aydınlatmak için özel olarak hesaplanan ışık gücünde ve adette yerleştirildi.
Fakültede ormanın bittiği yerde ise sizi ayrı bir meydan karşılıyor. Tam da önünüze çıkan zeytin ağaçlarının olduğu bu küçük meydan, ağaçların dibinde güneş gibi parlayan büyük sarı topları ile tam bir buluşma alanı. Ağaçların diplerinde kazıklı sistemleri, hareketli başlıkları ile iGuzzini’nin Woody bitki spotları ve hemen yanında da irili ufaklı yerleştirilmiş güneş topları bulunuyor. Linealight markasının OH! Mars serisinden seçilen bu dekoratif ışıklı topları ışıkları yanmadığı zaman toprak rengindeler. İçlerindeki enerji tasarruflu lambalar devreye girdiğinde ise parlak sarı renge dönüşüyorlar. Yüzeylerinin pürüzlü ve dalgalı dokusu bu lambalarda, ışıkları yandığı zaman, bir gezegen algısı yaratıyor.
Bu meydandan İnşaat Fakültesi’ne doğru ilerleyen ince uzun yolun kenarında da peyzaj devam ediyor. Ağaçların diplerinde Simes’in Zip yere gömme armatürleri kullanıldı. 21 cm çapındaki bu üründeki 15W’lık PAR30 Power LED’ler sayesinde ağaçta dramatik yansımalar yaratıldı. Peyzajın içinde yol kenarında Traddel’in ahtapot kollu Cu-Flex serisi ürünleri, yolun diğer kenarında ise Simes’in Micro Reef serisi bollard’ları tercih edildi. Bu iki armatürde de özellikle zemin ve peyzaj ile uyumlu olduğu için pas rengi kullanıldı. Ahtapot kollu ürünün kollarının en uzunu 98 cm ve her biri istenen şekilde bükülebiliyor. Bu sayede hem sıra dışı bir görüntü hem de her bir koldaki 1,5W’lık LED ile sakin bir ışık sağlanabiliyor. 38,5 cm yüksekliğindeki Bollard’ların dört yöne ışık verebilme özelliği ise özellikle karanlık bastırdıkça zeminde algısı daha da artan yansımalar yaratıyor.
Kampüsün alt bölümünde, stadyumun hemen yanında bir ormanlık alan daha bulunuyor. Ormanlık alanın dış sınırları ise bisiklet yolu olarak kullanılıyor. Bisiklet yolu boyunca ağaçlara bağlanan gergi sistemi üzerinde sarkıt şekilde renkli Glob’lar kullanıldı. Tepta imalatı bu ışıklı topların, renkli lambaları sayesinde, kimileri beyaz kimileri de mavi efektler veriyor. Bu renkli Glob’lar sayesinde ormanın kenar hattı neşeli bir görüntüye bürünüyor.
Projeye katılanlar:
Proje müellifi: Doç. Dr. Yüksek Mimar Yasin Çağatay Seçkin
Aydınlatma tasarımı: Tepta Aydınlatma – Yaşar Yılmaz, Burak İnsel; www.tepta.com
Uygulanan ürünler:
Simes – Zip/Micro Reef, iGuzzini – Woody/iPro, Traddel – Cu-Flex, Linealight – OH! Mars, Cini&Nils – TensEsterni, Tepta – Özel Üretim Glob/Direkler
Metin: Aslı Kenanoğlu
Fotoğraf: Engin Gerçek