Ateş böcekleri çiftleşme problemi yaşıyor: Işıklar hep açık
Ateş böcekleri zor zamanlardan geçiyor. Diğer birçok böcek gibi, habitat kaybı, böcek ilaçları ve kirlilik nedeniyle artan tehditlerle karşı karşıyalar.
Ama aynı zamanda parlak böceklere özgü bir problemleri de var: Işık kirliliği çiftleşme sinyallerini gölgede bıraktığı için çoğalmaları zorlaşıyor.
Görünüşe göre ateş böcekleri, özel parlama güçlerini kur yapmak için kullanıyorlar: Erkekler uygun olduklarını göstermek için ışık saçıyor ve dişiler de bu işin havasına girdiklerini göstermek için ışıklarını belli bir kalıpta yakıp söndürüyor. Ancak reklam panoları, sokak lambaları ve evlerden yayılan parlak ışık, olası ateş böceği çiftlerinin eşleşmesinin önünü tıkıyor.
Sorun büyük şehirlerden çok daha uzaklara da taşınabiliyor: Parlak ışık atmosfere yayılıp vahşi doğaya yansıyabiliyor. Bunun, çiftleşme sinyallerini karıştırmasının yanı sıra, erkekleri yemek üzere kendilerine çekmek için parlayan bazı türlerin dişilerinin beslenme düzenlerini de bozuyor.
Bu bulgu, BioScience Dergisi’nde yayımlanan çalışmanın bir bölümünü oluşturuyordu.
Tufts Üniversitesi ve Uluslararası Doğa Koruma Birliği (International Union for Conservation of Nature) araştırmacıları tarafından yapılan çalışmada ateş böceklerinin ışık kirliliği, habitat kaybı ve böcek öldürücüler ile kimyasal kirlilikten dolayı habitat bozulması gibi birden fazla tehdit nedeniyle nihayetinde küresel olarak yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu uyarısı yapıldı.
Tufts’ta biyoloji profesörü ve çalışmanın baş araştırmacısı olan Sara M. Lewis, birçok böceğin habitat kaybından etkilendiğini, ancak ateş böceklerinin özellikle kötü durumda olduğunu söylüyor. “Bazı ateş böcekleri yaşam alanları kaybolduğunda özellikle sert bir şekilde etkileniyor çünkü yaşam döngülerini tamamlamak için özel koşullara ihtiyaçları var,” diyor.
Ateş böcekleri bir böcek türüdür. Çoğunlukla sulak alanlarda bulunan 2.000’den fazla türü vardır. Ancak yeni araştırmaya göre, dünyadaki mangrov ormanları ve bataklıklar, palmiye yağı gibi para kazandıran ürünlere yer açmak için her geçen gün yok ediliyor.
Ateş böcekleri gibi böcekler kendi ekosistemleri için kritiktir. Yok olmaları, özellikle kuşlar ve onları yiyerek beslenen diğer hayvanların gıda ağlarının yıkımına yol açabilir.
Ateş böceği çalışmasına katılmadı ama, Cornell Üniversitesi’nde entomoloji profesörü olan John Losey de, “Böcekler birçok görev taşıyor,” diyor. “Yırtıcı olduklarından haşere popülasyonlarını baskılamamıza ya da tozlayıcı olarak ihtiyacımız olan yiyecekleri üretmemize yardım ediyorlar.”
Olası sonuçlar ise somut değil: Hemen hemen herkes ateş böceklerini sever. Güney Kore ve Meksika da dahil olmak üzere birkaç ülkede ekoturizm için çekici bir ortam yaratma görevi görüyorlar.
Çalışma, Kuzey ve Orta Amerika, Avrupa ve Asya’daki uzman araştırmacılar tarafından yürütüldü. Araştırma ekibi, ateş böceği kolonilerinin farklı bölgelerde farklı tehditlerle karşı karşıya olduğunu ortaya çıkardı.
Örneğin Japonya’da, ateş böceklerinin geliştiği satoyama adı verilen ekili tarım arazileri ve sulak alanlar, daha fazla insanın şehirlere göç edip geleneksel tarımı terk etmesi nedeniyle yok oluyor. Orta İngiltere’de, iklim değişikliğiyle şiddetlenen kuraklık ve sel, ateş böceklerinin en büyük tehditleri arasında. Malezya’da ise mangrov ağaçlarının yok edilmesi tehdit oluşturuyor.
Çalışma, ateş böceklerinin yok oluşu için bir zaman dilimi ortaya koymuyor, ancak Tufts’ta biyoloji profesörü ve çalışmanın ortak yazarı olan Michael Reed, böceklerin “istikrarlı bir şekilde yok olduğunu” söylüyor.
Haber kaynağı: https://www.nytimes.com/2020/02/03/climate/fireflies-mating-light-pollution.html