AMA açıkladı: LED’ler insan sağlığını olumsuz etkiliyor

Amerikan Tıp Birliği (American Medical Association/AMA) tarafından yayınlanan çığır açan raporun sonuçları; ışık yayan diodların (LED’lerin), özellikle yüksek oranlarda mavi ışık içerenlerinin, insan sağlığı üzerindeki negatif etkilerini doğruladı.

“Işık Yayan Diodların Topluluk Aydınlatmasındaki Çevresel ve İnsani Etkileri” başlığı ile yayınlanan AMA raporunu, birliğin temsilcileri oy birliği ile onayladı. Temsilcilerin hepsi Uluslararası Karanlık-Gökyüzü Birliği’nin (IDA) beş yıldan fazla bir süredir dile getirdiği endişeleri destekliyor. Rapor, dış mekan aydınlatması seçimlerinde, tüm dünyada LED’e geçişte var olan önemli etkileri ortaya çıkarıyor.

IDA’nın Yönetici Direktörü J. Scott, rapora dair şu açıklamalarda bulunuyor: “AMA’nın çalışması IDA’nın, mavi dalga boyu açısından zengin ışığın potansiyel tehlikeleriyle ilgili farkındalığı artırmaya yönelik uzun vadeli çalışmalarını destekler nitelikte bilimsel bir kanıt. Ancak bunun yanı sıra çalışma aynı zamanda; tıp camiasının insan sağlığını ve çevreyi ilgilendiren bu kritik konuda devamlı olarak gösterdiği kanıtlar hakkında cesur bir öncülük ortaya koyuyor.”

IDA’nın 2010 yılında yayınladığı “Görünürlük, Çevresel ve Mavi-DalgaBoyu-Zengin Beyaz Dış Mekan Aydınlatmasıyla İlgili Astronomik Konular” başlıklı makalesinde maviden zengin aydınlatma kaynaklarına maruz kalmayla ilgili tehlikeler detaylandırılmıştı.

AMA raporu LED aydınlatmanın kullanımını enerji tüketiminin ve fosil yakıt kullanımının azalmasına dair desteklerken çalışma esnasında LED aydınlatmaların zararlı olduğu fark edildi. Rapor, geceleri maviden zengin beyaz ışığa maruz kalmanın kanser, diyabet ve kalp rahatsızlıkları risklerini artırdığına dair git gide artış gösteren bilimsel bulguları detaylandırıyor.

Mavi dalga boyu zengin beyaz LED sokak ışıkları uyku döngümüzü geleneksel sokak aydınlatmalarına göre beş kat daha fazla rahatsız etmekle kalmıyor. Rapora göre; en son yapılan geniş çaplı anketler, geceleri daha da parlak hale gelen konutların da uykuya geçişimizi zorlaştırdığı, gün içi aktivitelerimizi etkilediği ve obezite riskini artırdığına dair bulguları da ortaya çıkarıyor.

Mavi ışığa fazlasıyla maruz kalmanın halk sağlığı için potansiyel risk taşımasının bir sonucu olarak AMA raporu, var olan aydınlatma teknolojilerini LED’e dönüştürürken dikkatleri optimal tasarıma ve mühendislik özelliklerine çekmeye teşvik ediyor.

Bunlar; düzgün bir şekilde konumlandırılmış dış mekan aydınlatmalarını, dim edilebilen ya da geceleri ışığı söndüren ve dış mekan aydınlatmalarında 3000K ya da altındaki renk sıcaklıklarını (CCT) sınırlandıran uyumlu kontrolleri kapsıyor. Renk sıcaklıkları ışığın spektral içeriğinin bir ölçümüdür ve yüksek CCT değerleri, bir armatürün mavi ışığı yüksek bir şekilde yayması anlamına gelir.

2014 yılında IDA, Armatür Onay Mühürü’nü (FSA) revize etti. FSA dış mekan aydınlatmalarında, 3000K ya da aşağısındaki onaylanmış aydınlatma kaynakları için kabul edilebilir renk sıcaklıklarını düşürerek mavi ışık emisyonunu sınırlandırmak konusunda bir rehber niteliği taşıyor. IDA FSA programı, aydınlatma için; göz kamaşmasını, ışık kirliliğini minimize eden ve ışık ihlallerini azaltan üçüncü-parti sertifikasyon sağlıyor.

AMA’nın bulgularına göre mavi dalga boyu zengin LED aydınlatmasının zararları sadece insanlarla sınırlı değil. Southern California Üniversitesi, Mimarlık, Uzay ve Biyoloji Bilimleri Bölümü’nden Doç. Dr. Travis Longcore konuyla ilgili şu açıklamalarda bulunuyor: “Bu ve diğer negatif etkiler mavi-ışık emisyonları sınırlandırılarak azaltılabilir. Kuralları düzenleyenler, hükümet yetkilileri ve Amerika halkı şu anda LED enstelasyonlarının, vahşi yaşam ve insan sağlığı üzerindeki negatif etkilerini azaltmak üzerine bir yöntemle tasarlanmaları konusunda ısrarcı olmaları için AMA’nın bilimine ve iznine sahipler.

2009 yılında AMA, tam korumalı sokak aydınlatmasının kullanılması için oy birliği ile bir çözüm uyarladı. Böylelikle geceleri göz alıcı parlaklık azaltılacaktı. 2012 yılında AMA yayınladığı geniş kapsamlı raporda gözü rahatsız eden parlaklık üzerindeki araştırmayı genişletiyor ve geceleri ışığın insan sağlığı üzerindeki etkilerine işaret ediyordu. 2016 raporunda ise ilk defa bir organizasyon LED teknolojisi üzerine özellikle odaklanıyor.
Raporun yazarlarından IDA kurul üyesi ve Massachusetts Tıp Topluluğu eski başkanı Dr. Mario Motta şu açıklamlarda bulunuyor: “AMA’nın aydınlatma ve insan sağlığı üzerine gelişen ses, bilim temelli siyaset üzerine uzun ve güçlü bir kayıt tarihi var. Bizim umudumuz; belediyelerin, LED sokak aydınlatmalarına geçişi düşünürken hem insanların hem de vahşi yaşamın güvenliği adına, raporun sunduğu rehberliği kullanmaları üzerine.”

AMA’nın duyurusu, Geceleri Yapay Gökyüzü Parlaklığının Dünya Atlası (World Atlas of Artificial Night Sky Brightness) isimli son yayınladığı çığır açan çalışmasından geliyor. Bu çalışmadaki bulgular hem endüstrileşmiş ekonomilerdeki aydınlatma retrofitleri hem de daha yeni endüstrileşmeye başlamış ekonomilerde ilk kez kullanılan aydınlatma enstelasyonları açısından önemli.

Connecticut Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Dr. Richard Stevens, konuyla ilgili fikirlerini şöyle dile getiriyor: “Bu, AMA tarafından yapılmış, tam zamanında ve önemli bir politik beyan. Birçok yeni teknolojiye ilk başta herkes aşık oluyor. Çünkü başta çok güzeller ve bizler için birçok şey yapıyorlar. Ancak negatif tarafları da eninde sonunda ortaya çıkmaya başlıyor. Elektriksel ışığın harika yönleri, katkıları var. Ancak artık şunu fark ediyoruz ki elektriksel ışık bilinçli kullanılmadığında ve “istismar” edildiğinde problemleri de beraberinde getiriyor.”

Fotoğraf: Yukarıdaki fotoğraf, uzaydan Doğu ve Batı Berlin’in gece görünüşünü gösteriyor. Sol tarafta, Batı’da geceleri yanan gaz lambaları görünüyor, sağ tarafta yani Doğu’da ise turuncu yüsek-basınç sodyum lambalar var. Bu fotoğraf, şehir planlayıcıları tarafından yapılan aydınlatma seçimlerinin uzun süreli olduğuna dair güçlü bir hatırlatıcı.

Haber kaynağı: http://darksky.org/ama-report-affirms-human-health-impacts-from-leds/