Akaretler Projesi
Aydınlatma tasarımı: Nergiz Arifoğlu, Korhan Şişman Effect Aydınlatma Tasarımı ve Danışmanlığı
Proje yeri: İstanbul Proje yılı: 2008
Metin: Akın Tek, Nergiz Arifoğlu Fotoğraflar: Korhan Şişman
İstanbul’a yakışan nitelikte, her sektörden çok özel markaların yanı sıra, oteliyle, kafeleriyle ve restoranlarıyla “şık bir mahalle” projesi.
Akaretler Sıraevler, Sultan Abdülaziz tarafından 1870’lerde Dolmabahçe Sarayı’nın önde gelen ağaları için inşa ettirilmiş. Yakın tarihe kadar uzun bir süre kapalı perdeler arkasında iken, mimari değerini daha da yücelten bir felsefeyle yeniden hayata geçirilen kompleks yapı, şimdilerde; iş ya da zevk için alışveriş ve seyahat eden kültürlü ve seçkin gezginleri, her şeyin en iyisini barındıran bir dünyaya çekmeyi amaçlıyor.
Ulaşım sorunu taşımayan, konaklama, eğlence, alışveriş ve yemek için yeni bir anlayışla restore edilen binalar artık etkileyici ve gurur verici bir görünüm kazandılar. Geceleri insanların yalnız yürümeye korktuğu, karanlık yol şimdi şık ve lüks bir cadde oldu. Genel konseptle de bağlanan, mimariyi öven aydınlatma tasarımı ve 640 metrelik cephesi ile dünyadaki en uzun kesintisiz aydınlatılan tarihi mimari cepheler arasında yer almaya aday.
Mimarisi, Atelyemim ve Mahmut Anlar önderliğinde Geomim tarafından çalışılan, ATY’nin yatırım yaptığı bu büyük ve heyecanlı projeye 2006 yılı sonunda bağımsız bir Türk mimari aydınlatma tasarımı ekibi olan EFFECT Aydınlatma Tasarımı ve Danışmanlığı da dahil oldu. İşveren ve mimari ekip (Geomim) ile yapılan birçok toplantı sonucu karar verilen ana prensipler üzerinde aydınlatma tasarımı çalışmalarına başlandı. Osmanlı zarafetini yansıtan bir doku, tarihi zenginlik, üst sınıf bir imaj, modern çözümler, tema: Geçmişe modern bir dokunuş.
Aydınlatma tasarımı geliştirilirken; geçmiş değerler ile bugünün kriterlerini birleştirip devamlılığını uzun senelere yayacak bir tasarım ve alt yapı anlayışından taviz verilmedi. Tasarımda konsepte bağlı mimari ve estetik kaygıların yanısıra, verimlilik, işletim ve bakım kolaylığı da ön planda tutuldu.
İlk konsept çalışmasında, tasarım eskizlerindeki belirlenen ışık izleri doğrultusunda gece demo çalışmaları yapılarak, konseptte tarihi yansıtan değerli cephelerin önemli parçaları vurgulandı. Sıcak renkli ışık kaynakları sayesinde boya renkleri ile oluşacak doğal yumuşak geçişlerin mimarinin asıl ışıltısını ortaya çıkarması amaçlandı. Mimari ekibin ve işverenin de katılımı ile 12 aylık bir süreçte 5 ayrı demo daha yapılarak ışık kontrol sistemine bağlı armatür, renk, renk sıcaklığı denemeleri, ayarlar ve net armatür montaj noktaları seçimleri bir karara bağlandı.
Cepheler aynı görünmekle birlikte, yapımsal olarak iki farklı tasarıma sahiptir: İlkinde, Akaretler yokuşuna gelindiğinde sağ ve sol kola ayrılan tarihi binalarda rezidans ve ofisler; ikinci tipte ise, orta blok ve bu bloğun sağ kanadında Starwood Grubuna ait, W Hotel’in cepheleri yer almaktadır.
Cephelerin genel aydınlatması; temel olarak değerli-sıcak görüntüyü veren 2700K ışık kaynağını taşıyan simetrik cephe flüoresan armatürler ve asimetrik 2800K led sistemlerle sağlanırken, dar açılı halojen armatürler ile desteklenmiştir. Ortak mimari öğe olan işlemeli orjinal balkon korkulukları; genelde Osmanlı tarihine, zenginliğine ve zarafetine işaret eden cephe konseptinde kıymetli tacı simgelerken, tekrarlanması ile de etkileyici bir perspektif sağlamaktadır. Tüm bloklardaki ortak özelliklerden biri olan çatı bantları aydınlatılarak bütünleştirici bir görünüm yakalanmıştır. Bu bütünlük ifadesi ile istenilen “özel mahalle” olgusu örtüşürken; yakın çevresinde bulunan, Tarihi Yarımada, Saraylar ve diğer tarihi değerler arasında kendini hatırlatmaktadır. Akaretler içinde bulunan W Hotel genel dekorasyonunda da kullanılan yerel kültüre dayanan bileşenler, cephelerdeki ışıklı cumbalarla ‘fenerlere’ gönderme yaparken, içerisi ile ilgili minik ipuçları vermektedir. Kendi başına yönlendirici bir unsur olan ışıklı cepheler her ne kadar yolu ve kaldırımı tanımlasa da yine de ana arter olan bu caddede fonksiyonel teknik bir aydınlatma sistemi ihtiyacını karşılamak gerekmekteydi. Bu yönde belli yol aydınlatma hesapları ve kriterleri ile geliştirilen, aynı zamanda eğimden dolayı iç mekanlara ışık girmesini önleyecek yükseklikte ve güçte dekoratif direkler kullanılması öngörüldü. Şantiye yönetimi ile birlikte bu öngörüler ışığında yaya-araç trafiği ve bina kullanıcı kriterleri ile örtüşen, ana cephe konseptini de bozmayacak yol aydınlatma armatürlerinin seçimi gerçekleştirildi. Binaların kapı önlerini vurgulamak amacı ile Geomim tarafından ışıklı kapı numaraları tasarlandı.
Genel olarak tarihi ve çağdaş yaşamı birleştiren, özgün tasarımların ve çizgilerin birleşiminden oluşan bir yaşam biçimini amaçlayan kompleksin cephesi 1 Nisan 2008 itibarı ile yeni görünüme kavuşarak çevresindekilere mutlu anlar ve hoş deneyimler yaşatmaya başladı bile..
Cephe için tasarlanan konsept üzerinde aydınlatma hesapları yapılarak sayısal değerler konrtol edildi.
Proje katılımcıları:
Aydınlatma tasarımı: Nergiz Arifoğlu, Korhan Şişman (Effect Aydınlatma Tasarımı ve Danışmanlığı)
Malsahibi: T.C.Başbakanlık Vakıflar Genel Müd., İstanbul Vakıflar Bölge Müd.
İşveren: ATY – Akaretler Turizm Yatırımları A.Ş.
Mimari grup: Atelyemim / Geomim
Proje sorumlusu: Levent Abay, Mimar (ATY)
Elektrik uygulama sorumlusu: Batur Akgül, Elekt. Müh. (ATY)
Armatür montaj ekibi: SRS Mühendislik
Kullanılan ürünler:
Cumbalar:
Targetti, Lineos -T5 28W 2700K
Targetti, Mini Lini – Led 2800K
Delta, Dox2- 50W/12V halojen lamba
Alınlar:
Targetti, Lineos armatür-T5 28W 2700K flüoresan lamba
Siteco, Etanj armatür, T5 28W 2700K
Yol aydınlatma:
AEC, Armonia